Η Ευκαιρία να Παρουσιάσεις
τον Αερομοντελισμό

Α. Ομιλία ενώπιον ακροατηρίου

Β. Σχολική εργασία

ΘΕΜΑ: Αερομοντελισμός

Πρώτο μέρος

Εισαγωγή

Το ερέθισμα της πτήσης, η "αεροπορική ιδέα", εμφυτεύεται στον άνθρωπο μόλις συνειδητοποιήσει ότι τα πουλιά πετάνε. Δεν μένει παρά μόνο η ευκαιρία για να την καλλιεργήσει και - χωρίς υπερβολή - τις περισσότερες ευκαιρίες τις δίνει ο Αερομοντελισμός, από την νεανική κιόλας ηλικία, με το πλέον προσιτό πεδίο, τη μεγαλύτερη ποικιλία σε σχέδια και τις αναρρίθμητες δραστηριότητες και συγκινήσεις.

Τι είναι ο "αερομοντελισμός" ;

Είναι η ενασχόληση με την κατασκευή και την πτήση μικρών αεροπλάνων, που ονομάζουμε αερομοντέλα.
Με άλλα λόγια, αερομοντέλο είναι ένα μικρό αεροπλάνο που μπορεί να πετάξει αλλά δεν μπορεί να μεταφέρει άνθρωπο.
Τα πρώτα μοντέλα αεροπλάνων κατασκευάστηκαν αρκετούς αιώνες πριν, αλλά οι λεπτομέρειες γι' αυτά χάθηκαν μαζί τους. Από τις αρχές του προ-περασμένου αιώνα έχουμε περισσότερα δείγματα των πειραμάτων που έκαναν οι επίδοξοι αεροναυπηγοί της εποχής, όπου στην προσπάθειά τους να φτιάξουν ιπτάμενες μηχανές, έφτιαχναν πρώτα ένα μικρό ομοίωμά τους για να το δοκιμάσουν. Σιγά-σιγά πλήθαιναν και οι οπαδοί του ερασιτεχνικού αερομοντελισμού και την εποχή της πρώτης επανδρωμένης πτήσης μηχανοκίνητου αεροπλάνου, το 1903, υπήρχαν ήδη στο εμπόριο κατάλογοι με ειδικά υλικά για την κατασκευή αερομοντέλων. Με τη στενή παρακολούθηση της γενικότερης τεχνικής εξελίξης οι αερομοντελιστές μπόρεσαν να εφοδιάσουν τα μοντέλα τους με κάθε είδους κινητήρων και να τα οδηγούν από μακρυά με την βοήθεια ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων.

Πως φτιάχνεται ένα αερομοντέλο;

Τα υλικά για την κατασκευή και πτήση των αερομοντέλων πωλούνται σε ειδικά καταστήματα. Αν και εκεί σήμερα μπορεί κανείς να βρεί έτοιμα μοντέλα αεροπλάνων, οι σωστοί αερομοντελιστές αγοράζουν τα βασικά υλικά και κατασκευάζουν οι ίδιοι τα αερομοντέλα τους.
Ο κλασσικός τρόπος κατασκευής παραμένει μέχρι σήμερα ο ίδιος. Με βάση ένα κατασκευαστικό σχέδιο, κόβουν και κολλάνε κομμάτια από το ελαφρύ ξύλο "μπάλσα", ενισχύουν τα ευαίσθητα μέρη με το ανθεκτικότερο "κόντρα πλακέ" και επικαλύπτουν τον ανοιχτό σκελετό με ειδικό χαρτί ή φύλλο πλαστικού.
Φυσικά χρησιμοποιούνται και τα μοντέρνα υλικά όπως νήματα από γυαλί ή κάρβουνο εμποτισμένα σε εποξικές ή πολυεστερικές ρητίνες και η διογκωμένη πολυστερίνη.

Οι τύποι των αερομοντέλων

Τα αερομοντέλα διακρίνονται σε "Μακέττες" και σε "Πρότυπα". "Μακέττα" αερομοντέλου λέμε το πιστό σε "μικρογραφία" αντίγραφο, ενός αεροπλάνου. Ο αερομοντελιστής κατασκευάζει την "μακέττα" στην "κλίμακα" (μέγεθος) που θα διαλέξει, προσπαθώντας να αναπαραστήσει τις λεπτομέρειες του μεγάλου αεροπλάνου με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια.
Αντίθετα, τα "πρότυπα" δεν μοιάζουν υποχρεωτικά με κάποιο τύπο γνωστού αεροπλάνου. Σχεδιάζονται αποκλειστικά για να πετύχουν επιδόσεις, σύμφωνα με τις προδιαγραφές των αγωνιστικών κανονισμών, δηλαδή, να πετάξουν περισσότερη ώρα, ή να αναπτύξουν την μεγαλύτερη ταχύτητα, ή να εκτελέσουν ακροβατικούς ελιγμούς.
Ανάλογα με τον τρόπο ελέγχου-οδηγήσης, τα αερομοντέλα κατατάσσονται σε τρείς μεγάλες κλάσεις: στα "Ελεύθερης Πτήσης", στα "Κυκλικής Πτήσης" και στα "Τηλεκατευθυνόμενα".

- Τα αερομοντέλα "Ελεύθερης Πτήσης" δεν έχουν σύστημα οδήγησης. Πετάνε ελεύθερα. Τα απλούστερα από αυτά - τα ανεμόπτερα- δεν έχουν ούτε κινητήρα. Απογειώνονται από το χέρι και ρυμουλκούνται με ένα νήμα έως ότου πάρουν το επιθυμητό ύψος. Τα λαστιχοκίνητα απογειώνονται με την βοήθεια του στριμένου λάστιχου που γυρίζει την έλικά τους ενώ στα μηχανοκίνητα η έλικα γυρίζει με την βοήθεια ενός μικροσκοπικού κινητήρα εσωτερικής καύσης.

- Στην κατηγορία "Κυκλικής Πτήσης", τα μοντέλα είναι μηχανοκίνητα και πετούν αποκλειστικά γύρω από τον χειριστή ελεγχόμενα με την βοήθεια δύο συρμάτων. Μπορούν να κάνουν ακροβατικούς ελιγμούς, ή να πετάξουν με στόχο την απόλυτη ταχύτητα ή να συναγωνιστούν δύο-δύο σε αερομαχίες ή ανά τρία σε ομαδική ταχύτητα.

- Συναρπαστικώτερα είναι σίγουρα τα "Τηλεκατευθυνόμενα" που ελέγχονται με ηλεκτρομαγνητικά κύματα και εκτελούν τις εντολές του χειριστή με πολύ μεγάλη ακρίβεια, είτε είναι ανεμόπτερα, είτε μηχανοκίνητα, είτε ελικόπτερα.
Ο χειριστής κρατάει στα χέρια του τον πομπό του συστήματος της τηλεκατεύθυνσης και κινώντας τους μοχλούς στέλνει σήμα στον δέκτη και τους σερβομηχανισμούς που είναι μέσα στο μοντέλο. Αυτοί με την σειρά τους κινούν τα πηδάλια, αυξομειώνουν τις στροφές του κινητήρα ή ανεβάζουν και κατεβάζουν το σύστημα προσγείωσης. Με τον τρόπο αυτό το σκάφος οδηγείται σε όποια θέση θέλει ο χειριστής του για να απογειωθεί, να κάνει ελιγμούς και τέλος να προσγειωθεί.

Τα τηλεκατευθυνόμενα ανεμόπτερα ανεβαίνουν ψηλά με ρυμούλκηση ή με βοηθητικό κινητήρα. Μετά οδηγούνται στα σημεία που υπάρχουν ανοδικά ρεύματα του αέρα, για να παρατείνουν την διάρκεια της πτήσεώς τους. Αν βρούν κατάλληλες συνθήκες μπορούν να μείνουν στον αέρα και ολόκληρη την ημέρα και να ταξειδέψουν μεγάλες αποστάσεις. Οταν όμως εξαντληθούν τα περιθώρια ύψους, οδηγούνται στο σημείο προσγείωσης με θαυμαστή ακρίβεια.

Τα τηλεκατευθυνόμενα ελικόπτερα έγιναν προσιτά στο ευρύ κοινό την δεκαετία του '80. Είναι αριστουργήματα της τεχνολογίας, με δυνατότητα να κάνουν και αυτά ασκήσεις ακριβείας και ακροβατικούς ελιγμούς, ακόμα και να προσγειωθούν με σβηστό κινητήρα.

Τι είδους κινητήρες χρησιμοποιούνται στα αερομοντέλα;

Η απλούστερη μορφή κινητήριας δύναμης των αερομοντέλων, είναι μία λεπτή λωρίδα λάστιχου, που συστρέφεται αρχικά από τον αερομοντελιστή, αποθηκεύοντας ενέργεια, και μόλις ελευθερωθεί περιστρέφεται αντίθετα γυρίζοντας την έλικα που είναι αγκιστρωμένη στην άκρη του.

Οι πιό διαδεδομένη μορφή όμως είναι οι κινητήρες εσωτερικής καύσης, δίχρονοι ή τετράχρονοι. Για καύσιμο χρησιμοποιούν την Μεθυλική αλκοόλη (Μεθανόλη), ή την Βενζίνη ή το Φωτιστικό Πετρέλαιο. Κατασκευάζονται σε κυβισμούς από "ένα πέμπτο" του κυβικού εκατοστού έως και πάνω από 50 κυβικά εκατοστά. Εχουν από ένα έως και εννιά κυλίνδρους. Μπορούν να αναπτύξουν έως και 30.000 στροφές το λεπτό.

Επίσης δημοφιλείς είναι και οι ηλεκτροκινητήρες με προσόντα εκτός από την πολύ καλή τους απόδοση, την έλειψη θορύβου και την καθαρή λειτουργία.

Μία άλλη μορφή κινητήρα είναι αυτή που χρησιμοποιεί την ενέργεια κάποιου πεπιεσμένου αέριου, όπως του ατμοσφαιρικό αέρα ή του διοξείδιου του άνθρακα. Οι κινητήρες αυτοί είναι πολύ μικροί με κυβισμούς που αρχίζουν από το 1 κυβικό χιλιοστό. Και, επιτέλους, σήμερα υπάρχουν και κινητήρες "turbojet" που όμως είναι πολύ ακριβοί.

Τι επιδόσεις μπορούν να επιτύχουν τα αερομοντέλα;

Σας αναφέρω μερικά από τα Παγκόσμια Ρεκόρ
διάρκεια πτήσης 33 ωρες και 39 λεπτά
απόσταση 455 χιλιόμετρα
ύψος 8.208 μέτρα
ταχύτητα 344 χιλιόμετρα την ώρα

Η Τεχνολογία του σήμερα επέτρεψε στα μικρά μας αεροπλάνα να πετάνε ψηλότερα, μακρύτερα και ταχύτερα, ενώ ταυτόχρονα τα έκανε απλούστερα, αποδοτικότερα και ασφαλέστερα. Δεν έχουμε παρά να κοιτάξουμε ψηλά, και αμέσως θα οραματιστούμε τι μας επιφυλάσσει το αύριο.

Δεύτερο μέρος

Είναι ο αερομοντελισμός "παιχνίδι";

Οχι, δεν είναι !
Είναι εμφανής η διαφορά μεταξύ των δημιουργημάτων των αερομοντελιστών και των έτοιμων παιχνιδιών με "σχήμα αεροπλάνου" που μπορεί να αγοράσει ο καθένας.
Το παιχνίδι το αγοράζεις έτοιμο και μπορείς να το χειριστείς μόλις ξετυλίξεις το περιτύλιγμα. Αντίθετα οι αερομοντελιστές κοπιάζουν πολλές ώρες, ημέρες ή ακόμα και χρόνια για να φτιάξουν το αερομοντέλο τους, με στόχο την καλύτερη εκμετάλλευση των προσφερόμενων στοιχείων, μέσα από το πρίσμα της συνεχούς βελτίωσης.

Είναι ο αερομοντελισμός άθλημα;

Ναι, είναι !
......και όταν ο ένας αερομοντελιστής είπε στον άλλο: "το αερομοντέλο μου πετάει καλύτερα από το δικό σου", γεννήθηκε ένα ακόμα αεράθλημα. Το αεράθλημα του "αερομοντελισμού".
Οι αερομοντελιστές συνδέονται μεταξύ τους σχηματίζοντας "σωματεία, ή ομίλους, ή ενώσεις αερομοντελισμού". Εκεί μαθαίνουν να κατασκευάζουν και να πετάνε τα αερομοντέλα, και παράλληλα ανταλλάσουν ιδέες και συναγωνίζονται για την καλύτερη επίδοση των δημιουργημάτων τους.
Οι καλύτεροι αερομοντελιστές διαγωνίζονται στους Πανελλήνιους αγώνες, και οι εθνικές ομάδες συμμετέχουν στους Πανευρωπαϊκούς και τους Παγκόσμιους αγώνες.

Είναι ο αερομοντελισμός ακριβή απασχόληση;

Το χρήμα δεν είναι το απαραίτητο συστατικό για την ευχαρίστηση που μπορεί να δόσει ο αερομοντελισμός ! Ορισμένες κατηγορίες αερομοντέλων είναι πράγματι ακριβές, αλλά υπάρχουν άλλες τόσες που τα μοντέλα δεν κοστίζουν περισσότερο από ένα σχολικό τετράδιο.

Πρέπει ο αερομοντελιστής να αφιερώνει πολύ χρόνο;

Οπως όλα τα "χόμπυ", έτσι και ο αερομοντελισμός, δεν απαιτεί συγκεκριμένο χρόνο απασχόλησης. Οι αερομοντελιστές αφιερώνουν όσο από τον ελεύθερο χρόνο τους επιθυμούν χωρίς δεσμεύσεις. Είναι δε εξακριβωμένο ότι οι νέοι στην ηλικία, μαθητές και σπουδαστές, κάνουν την καλύτερη διαχείριση του ελεύθερου χρόνου τους, και δεν παραμελούν τις σπουδές τους εξ αιτίας του Χόμπυ τους. Αν μέσα στον διαθέσιμο χρόνο ο αερομοντελιστής φτιάξει ένα ή περισσότερα μοντέλα δεν έχει σημασία. Ο αερομοντελισμός δεν θέλει βιασύνη.

Η προσφορά του αερομοντελισμού στους νέους

Μικροί και μεγάλοι αποκτούν μία εμπειρία , μία ευχάριστη απασχόληση έξω από την καθημερινή ρουτίνα της ζωής, ολοκληρώνοντας σιγά - σιγά το μοντέλο του παλιού ή μοντέρνου αεροπλάνου που τους αρέσει.

Δεν πρέπει να περάσει όμως απαρατήρητη και η ιδιαίτερη προσφορά του στην νεολαία την οποία επιφανειακά μεν ψυχαγωγεί, κατά βάθος όμως βοηθάει στην επαγγελματική της σταδιοδρομία.

Η απόκτηση γνώσεων, η διερεύνηση όλων των συναφών πεδίων, η συνεχής άσκηση της σκέψης και της εφευρετικότητας και η συμμετοχή στην διαμόρφωση του χαρακτήρα με την άμιλλα και τη δημιουργία, είναι μερικά από τα αόρατα εφόδια που προσφέρει το "κρυφό σχολειό" του αερομοντελισμού, χωρίς αποδεδειγμένα κανένα αρνητικό αντιστάθμισμα.

Συμπεράσματα δασκάλων

Δάσκαλοι απ' όλο τον κόσμο, που συμμετείχαν με τους μαθητές τους σε προγράμματα αερομοντελισμού, διεπίστωσαν ότι ο αερομοντελισμός:

• Βελτιώνει την διάθεση για ανάγνωση και την απόκτηση γνώσεων με την διερεύνηση όλων των συναφών πεδίων.

• Διδάσκει ότι ακολουθώντας τις οδηγίες πετυχαίνεις καλύτερα αποτελέσματα.

• Βελτιώνει την ικανότητα αντίληψης του γραμμικού σχεδίου και της εργασίας σύμφωνα με αυτό.

• Καλλιεργεί την συνεχή άσκηση της σκέψης, της εφευρετικότητας, της δημιουργικότητας.

• Διδάσκει τον σωστό προγραμματισμό ενεργειών και κυρίως την σημασία του να σκέπτεσαι πριν ενεργήσεις.

• Αναπτύσσει την επιδεξιότητα των χεριών και τον συντονισμό τους με τα μάτια και το μυαλό.

• Διευρύνει τα όρια προσοχής και προσήλωσης στην εργασία. Σε κάνει να συνηθίσεις την εργασία, ελαττώνει την διάθεση για "κοπάνα", ζωντανεύει και παρακινεί.

• Γεφυρώνει την επικοινωνία με τους γύρω του και τον δάσκαλο.

• Μεγαλώνει το επίπεδο επιτυχίας σ' αυτούς που δεν είχαν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους.

• Διδάσκει να δέχεσαι τις αποτυχίες όπως και τις επιτυχίες.

• Αναπτύσσει το ενδιαφέρον για την ομαδική εργασία, την πειθαρχία και την άμιλλα σύμφωνα με την αθλητική ιδέα.

• Είναι ένα μέσον για να γνωρίσεις τον εαυτό σου και να ενταχθείς στην κοινωνία.

• Αποδεικνύει την ανάγκη και ασκεί την επιμονή να πετύχεις συγκεκριμένους στόχους.

• Ενεργοποιεί τους νέους για την επαγγελματική τους αποκατάσταση.

• Πλάθει τον χαρακτήρα καλλιεργώντας την υπομονή, την τελειότητα την ευσυνειδησία, την τιμιότητα, την υπευθυνότητα.

Ο ενδιαφερόμενος πρέπει να έρθει κατ' αρχή σε επαφή με άλλους αερομοντελιστές για να πάρει οδηγίες. Οι αερομοντελιστές συγκεντρώνονται στα εντευκτήρια των ενώσεων αερομοντελιστών, στους χώρους των πτήσεων ή στα ειδικά καταστήματα που πουλάνε αερομοντελιστικά υλικά όταν χρειάζονται νέες προμήθειες.
Παράλληλα ο ενδιαφερόμενος πρέπει να αντλήσει όσες περισσότερες γνώσεις μπορεί από τα αερομοντελιστικά περιοδικά, τα βιβλία, τα video ή από το διαδύκτιο (internet).

Επίλογος