Συστήματα τ/κ Οι συχνότητες επικοινωνίας [ Πίνακας συχνοτήτων ]

 

Για να λειτουργήσουν δύο συστήματα ταυτόχρονα στην ίδια γεωγραφική περιοχή, πρέπει να έχουν διαφορετικές συχνότητες. Αν έχουν την ίδια συχνότητα, κάθε πομπός θα παρεμβάλλει τον δέκτη του άλλου, επομένως δεν μπορούν να λειτουργήσουν ταυτόχρονα. Τα συστήματα τ/κ για μοντέλα προσφέρονται από τους κατασκευαστές σε πολλές συχνότητες στις μπάντες 27 MHz, 30-32 MHz, 35-36 MHz, 40-41 MHz, 50-53 MHz, 60 MHz, 72 MHz, 75 MHz και σε ελάχιστες στους 459 MHz (UHF). Κάθε κράτος έχει εκχωρήσει ορισμένες συχνότητες στους μοντελιστές του. Αυτό δεν εξασφαλίζει ότι όλες αυτές είναι ελεύθερες παρεμβολών στην Ελλάδα. Η επιλογή/αλλαγή συχνότητας Κάθε εκπομπή σε μία συχνότητα στην πραγματικότητα γίνεται σε ένα εύρος συχνοτήτων δεξιά - αριστερά από την ονομαστική συχνότητα (ή επάνω-κάτω αν έτσι διευκολύνει την εξήγηση). Ομοίως και ο δέκτης λαμβάνει σε ένα εύρος συχνοτήτων που μπορεί να είναι μικρότερο ή μεγαλύτερο. Η ονομαστική συχνότητα εκπομπής ή λήψης προσδιορίζεται με το νούμερο της μέσης συχνότητας αυτού του εύρους, που, όπως δείχνουν και τα σχήματα, συμπίπτει με την "κορυφή" της καμπύλης ταλάντωσης (καμπάνας). ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΟΥΣ ΤΩΝ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΕΚΠΟΜΠΗΣ κάθετος άξονας DB, οριζόντιος άξονας KHz Fo = Μέση (ονομαστική) συχνότητα Α = Μεγάλο εύρος εκπομπής Β = Στενό εύρος εκπομπής αντίστοιχες είναι και οι καμπύλες λήψης του δέκτη Η κοινή πρακτική χωρίζει τις συχνότητές μας σε διαύλους που ο καθ' ένας καλύπτει κάποιο εύρος στο φάσμα των συχνοτήτων και που ονομάζονται με την μέση συχνότητα π.χ. 35.010, 35.020, 35.030...., ή αριθμούνται π.χ. δίαυλος 61, 62, 63, κ.λ.π. Αντί για την λέξη "δίαυλος" χρησιμοποιείται περισσότερο η λέξη "κανάλι" (channel). Δεν πρέπει όμως να συγχέεται με την άλλη έννοια της λέξης "κανάλι", το κύκλωμα του συστήματος τ/κ που ελέγχει ένα σέρβο. Ο κλασσικός τρόπος αλλαγής συχνότητας/διαύλου σε ένα σύστημα γίνεται με την αλλαγή του ζεύγους των "κρυστάλλων", πάντα όμως μέσα στα όρια της ίδιας μπάντας. Για να επιλέξουμε συχνότητα άλλης μπάντας πρέπει να αλλάξει το module εκπομπής του πομπού και ο δέκτης, ή αυτά να ρυθμιστούν ανάλογα από το service. Η επιλογή μιας συγκεκριμένης μπάντας και συχνότητας είναι σπουδαία απόφαση κι όμως τις περισσότερες φορές είναι θέμα τύχης να αποφύγεις το συνωστισμό στη συχνότητα που θα επιλέξεις. Πάρε ακόμα ένα ή περισσότερα ζευγάρια κρυστάλλων με άλλες συχνότητες. Τα μοντέρνα συστήματα έχουν την δυνατότητα να επιλέξεις την συχνότητα με ένα synthesizer, ή να αυτοσυντονίζεται ο δέκτης στην συχνότητα του πομπού. Πόσο κοντινές συχνότητες μπορούν να έχουν δύο συστήματα και να λειτουργούν ταυτόχρονα; Η απάντηση κρύβεται μέσα στο κόστος της κατασκευής. Ο διαχωρισμός δεν είναι ο ίδιος σε όλλες τις μοντελιστικές μπάντες. Ο μικρότερος διαχωρισμός είναι οι 10 KHz. Θα μπορούσαμε - αν δεχόμαστε το κόστος - να έχουμε μικρότερους διαχωρισμούς. Επάνω: εκμετάλλευση όλων των διαύλων με συστήματα στενού εύρους 10 KHz. Κάτω: αν το εύρος είναι 20 KHz εκμεταλλευόμαστε μόνο τους μισούς από τους διαθέσιμους διαύλους (στο παράδειγμα μόνο τους διαύλους Ch2, Ch4, Ch6 κ.λ.π). Στην μπάντα των 35 MHz ο μικρότερος δυνατός διαχωρισμός είναι οι 10 KHz. Αν λοιπόν τα συστήματα που έρχονται στο μοντελοδρόμιο έχουν σχεδιαστεί να λειτουργούν με αυτό το εύρος (και είναι συντονισμένα), είναι ευνόητο ότι μπορούν να εφοδιαστούν με αντίστοιχους κρυστάλλους π.χ. 35.010, 35.020, 35.030, ... και να λειτουργήσουν ταυτόχρονα. Στην μπάντα των 72 MHz ο μικρότερος δυνατός διαχωρισμός είναι οι 20 MHz. Αν έρχονται ακόμα στο μοντελοδρόμιο συστήματα με απαιτήσεις μεγαλύτερου διαχωρισμού για την μπάντα τους θα αναιρούν κάθε πλεονέκτημα των σύγχρονων συστημάτων που λειτουργούν (στην ίδια μπάντα) με δυνατότητα μικρότερου διαχωρισμού. Είναι αυτονόητο ότι όλοι πρέπει να αγοράζουμε σήμερα συστήματα με τον στενότερο προσφερόμενο διαχωρισμό και παράλληλα να παροπλίσουμε τα παλιά, αν θέλουμε να εκμεταλλευτούμε όλες τις διαθέσιμες συχνότητες. Αν όμως το "παλιό" σου σύστημα απαιτεί μεγαλύτερο διαχωρισμό από τον διαθέσιμο, θα δεσμεύσεις υποχρεωτικά όλο το εύρος επάνω και κάτω από τη δική σου ονομαστική συχνότητα (δες το κεφάλαιο: "Η προτεραιότητα των πτήσεων". Ιδιαίτερα προβλήματα διαχωρισμών Το πρόβλημα εμφανίστηκε τελευταία στη μπάντα των 40 MHz. Ενώ οι διαθέσιμοι αρχικά δίαυλοι είχαν διαφορά 10 KHz, και δήλωναν την συχνότητα με τρία δεκαδικά ψηφία π.χ. 40.765, 40.775, 40.785, εμφανίστηκαν νέοι δίαυλοι με άλλη αρίθμηση, με διαφορά 20 KHz, όπως 40.750, 40.770, 40.790 και σαν να μην έφθανε αυτό, ένας από τους προμηθευτές δηλώνει την συχνότητα με δύο μόνο δεκαδικά π.χ. 40.75, 40.77, 40.79. Γίνεται αμέσως αντιληπτό, ότι η νέα και η παλιά σειρά κρυστάλλων στην μπάντα των 40 MHz δεν μπορούν να χρησιμοποιούνται παράλληλα. "Ιπτάμενες" & "επίγειες" συχνότητες Εδώ πρέπει να αναφέρουμε ότι αρκετά κράτη έχουν χωρίσει τις διαθέσιμες συχνοτήτες σε μία ομάδα για τα επίγεια τ/κ μοντέλα (αυτοκίνητα και πλοία) και σε μία άλλη για τα ιπτάμενα (αεροπλάνα και ελικόπτερα). Υπάρχουν και ορισμένες κοινές συχνότητες. Οσο κι αν γίνεται έλεγχος των συχνοτήτων μέσα στα μοντελοδρόμια που είναι καθορισμένα και συγκεντρώνουν το 100% των αερομοντελιστών, δεν είναι δυνατόν να γίνει έλεγχος στον ευρύτερο χώρο όπου ταυτόχρονα μπορούν να τρέχουν μοντέλα πλοίων και αυτοκινήτων. Είναι ευνόητο ότι ο έλεγχος αυτού του απαραίτητου διαχωρισμού μπορεί να γίνει αποτελεσματικά μόνο από τα καταστήματα ειδών μοντελισμού την στιγμή που πουλάνε τα συστήματα. Ο πίνακας συχνοτήτων επισημαίνει τις συχνότητες που έχουν ορισθεί σε Ιπτάμενες και Επίγειες.