Μία εικόνα αξίζει όσο χίλιες λέξεις

Οι Κίνδυνοι στο Εδαφος


[ Εισαγωγή ] - [ Στο εργαστήριο ] -
[ Η επικίνδυνη πτήση ] - [ Ιδιαίτερες προφυλάξεις ] - [ Διαδικασίες ελέγχων ]
[ Ο επόπτης των πτήσεων ] - [ Επίλογος ] - [ Συναφή κεφάλαια ]

 
Οι στατιστικές αναφέρουν ότι τα 2/3 των τραυματισμών από αερομοντέλα οφείλονται στην έλικα.

Η αποστολή της έλικας είναι να μετατρέπει την ισχύ του άξονα του κινητήρα σε έλξη. Για κάποιες στιγμές όμως, στη δοκιμή εδάφους, ή στην τροχοδρόμιση, η έλικα μοιάζει με ένα δισκοπρίονο που περιμένει να κόψει ό,τι ακουμπήσει.

 

Σε περίληψη οι κίνδυνοι από την έλικα είναι:

Να ακουμπήσει κατά λάθος το "χέρι" στην έλικα που γυρίζει.
Να προχωρήσει το μοντέλο και να τραυματίσει το χειριστή ή άλλον.
Να ξεβιδωθεί η έλικα και να πετάξει προς τα εμπρός.
Να ρουφήξει η έλικα ένα πετραδάκι και να το πετάξει κατά την εφαπτόμενη της περιστροφής ή και προς τα πίσω.
Να σπάσουν τα φύλλα της και να εκτοξευθούν κατά την εφαπτόμενη της περιστροφής τους.

Λίγα λόγια για τις έλικες

Η αντοχή της έλικας εξαρτάται από το υλικό της. Πιό ανθεκτικές είναι οι carbonfiber και οι glassfiber με ίνες από άκρη σε άκρη.

Καλή αντοχή έχουν επίσης οι ξύλινες και οι εμπλουτισμένες πλαστικές με ρηνίσματα γυαλιού. Για τις τελευταίες οι Γερμανοί κατασκευαστές δίνουν ένα τύπο για τον υπολογισμό του ανώτατου επιτρεπόμενου αριθμού στροφών, ώστε η μέγιστη γραμμική ταχύτητα των ακροπτερύγιων να μην υπερβεί το όριο των 180 μ/δευτ.

Ο μέγιστος αριθμός των στροφών δίνεται από τον τύπο: 3438 * διάμετρος έλικας (σε μέτρα). Αρα μία έλικα διαμέτρου 28 εκ (= 0,28 μ) έχει μέγιστη επιτρεπτή ταχύτητα περιστροφής 3438 * 0,28 = 12.280 στροφές το λεπτό.

  • Οι έλικες από απλό νάυλον είναι ασφαλείς μόνο για μικρούς κυβισμούς έως 3.5 κ.ε. (0.21 κ.ι.).
  • Η αντοχή των κάθε είδους ελίκων από πλαστικό εξαρτάται από την περιεχόμενη υγρασία τους. Πλαστικές έλικες που έχουν κάποια ηλικία είναι πολύ εύθραυστες. Μπορούμε να βελτιώσουμε την αντοχή τους βράζοντάς τες σε μια κατσαρόλα με νερό για 1 ώρα.
Οι έλικες που έχουν κατασκευαστεί για ηλεκτροκινητήρες, είτε ξύλινες είτε πλαστικές, είναι λεπτότερες από τις κανονικές, και υπόκεινται σε ακόμα μεγαλύτερους περιορισμούς των στροφών.

Αντίστοιχα με τον παραπάνω τύπο, στις πλαστικές έλικες των ηλεκτρικών η μέγιστη ταχύτητα των ακροπτερύγιων είναι τα 117 μ/δευτ. Ο μέγιστος αριθμός στροφών δίνεται από τον τύπο 2235 X διάμετρος έλικας (σε μέτρα).
Αρα μία έλικα διαμέτρου 20 εκ (= 0,20 μ) έχει μέγιστη επιτρεπτή ταχύτητα περιστροφής 2235 X 0,20 = 11.175 στροφές το λεπτό.

Υπάρχει παράλληλα και η περίπτωση να αναγράφουν οι έλικες το μέγιστο όριο στροφών στα φύλλα τους.

  • Απαγορεύεται να χρησιμοποιηθούν έλικες που προορίζονται μόνο για ηλεκτροκινητήρες σε κινητήρες εσωτερικής καύσης, ενώ δεν απαγορεύεται το αντίθετο.
  • Μη τρυπάς τον ομφαλό της έλικας για να τις ασφαλίσεις με βίδες ανάμεσα από την ροδέλα. Αυτό το τρύπημα που εξασθενεί τον ομφαλό της έλικας καταργήθηκε. Στις μεγάλες μηχανές η έλικα ασφαλίζεται πλέον με δύο κόντρα παξιμάδια.
  • Απαγορεύεται να ξανακολλήσεις μία σπασμένη έλικα. Επίσης μην προσπαθήσεις να κολλήσεις ανεξάρτητα φύλλα για να φτιάξεις τρίφυλλες ή τετράφυλλες έλικες.
  • Απαγορεύεται η χρήση μεταλλικών ελίκων.
  • Ζυγοστάθμιζε στατικά τις έλικες. Οι ζυγοσταθμισμένες έλικες ελαχιστοποιούν τους κραδασμούς και επομένως λειτουργούν σε ασφαλέστερες συνθήκες. Ελικα που πάλλεται μπρος-πίσω δεν θεωρείται ανθεκτική, ούτε είναι αποδοτική.
  • Γυαλοχάρτισε την κοφτερή περιφέρεια των πλαστικών ελίκων.
  • Ελεγχε την έλικα μετά από κάθε προσγείωση για ραγίσματα, πόσο μάλλον μετά από ανώμαλη προσγείωση.
  • Ελεγχε αν το παξιμάδι και το spinner είναι σφιγμένα. Οταν σφίγγεις την έλικα να πιάνεις και τα δύο φύλλα της κοντά στον ομφαλό, ομοιόμορφα. Αν κοντράρεις στο σφίξιμο πιάνοντας την άκρη του ενός μόνο φύλλου, η έλικα θα στερεωθεί στον άξονα παραμορφωμένη με εσωτερικές τάσεις και μπορεί να σπάσει την ώρα της λειτουργίας.
  • Μεγάλωσε αν χρειάζεται τα δύο μικρά ανοίγματα του spinner για να μη πιέζονται τα φύλλα της έλικας όταν θα το σφίξεις επάνω της.
  • Η έλικα που γυρίζει γίνεται αόρατη, ιδίως αν είναι μαύρη. Βάψε τα ακροπτερύγια κίτρινα.

Η ασφαλής εκκίνηση του κινητήρα

Οι περισσότερες από τις συμβουλές που ακολουθούν ισχύουν όχι μόνο για τις περιπτώσεις της καθημερινής άσκησης στο μοντελοδρόμιο, αλλά και για τις περιπτώσεις που στρώνεις ένα κινητήρα στον πάγκο.

 

 

Αριστερά: Η σωστή θέση/στάση για την εκκίνηση. Ο βοηθός κρατάει το μοντέλο.  
Δεξιά: Είναι ΛΑΘΟΣ, αλλά το βλέπουμε συχνότερα ... έτσι δεν είναι;

Η προετοιμασία

  • Εξασφάλισε ότι ο κινητήρας είναι σωστά βιδωμένος στην βάση του και η βάση στο μοντέλο. Αν στρώνεις κινητήρα στον πάγκο, βίδωσέ τον στην ειδική βάση στρωσίματος και αυτή στο τραπέζι/πάγκο. Μη λειτουργήσεις ποτέ τον κινητήρα σφιγμένο στη μέγγενη.
  • Τοποθέτησε το μοντέλο σε καθαρό & επίπεδο χώρο χωρίς χαλίκια ή νερά. Στην ανάγκη στρώσε από κάτω το λαστιχένιο χαλάκι του αυτοκινήτου.
  • Βάλε την εργαλειοθήκη μπροστά από το χείλος προσβολής (σ' όποια πλευρά σε βολεύει), όσο πιό μακρυά από την έλικα επιτρέπουν τα καλώδια της μπαταρίας του μπουζί και του starter. Εξασφάλισε ότι στην συνέχεια δεν θα μπλεχτεί κανένα από αυτά στην έλικα.
  • Στερέωσε τον πομπό πλαγιασμένο. Αν μετακινηθεί ίσως φουλάρει μόνο του το stick του κινητήρα. Το ίδιο stick μπορεί να μπλεχτεί και να τραβηχτεί καθώς τον σηκώνεις. Μην αφήσεις τον πομπό σου στα χέρια κάποιου άσχετου.
  • Δέσε τα κορδόνια του μπουφάν σου και ξεκρέμασε από τον λαιμό σου το λουρί του πομπού, ή το χρονόμετρο κ.λ.π. Βγάλε από την επάνω τσέπη του πουκάμισου τον αναπτήρα ή ό,τι άλλο συνήθως βάζεις ασυναίσθητα εκεί, γιατί σίγουρα θα πέσει στην έλικα μόλις σκύψεις.
  • Απομάκρυνε τους θεατές και συναδέλφους από το επίπεδο περιστροφής της έλικας και από τον χώρο εμπρός από αυτό. Αν δε συμμορφώνονται, στρίψε το μοντέλο.
  • Πάρε άδεια και άνοιξε τον πομπό και τον δέκτη. Αν ο πομπός σου είναι με computer όταν τον ανοίγεις βεβαιώσου ότι "βγαίνει" η μνήμη με το σωστό πρόγραμμα/μοντέλο.
  • Ελεγξε με τα μάτια σου ότι το βαρελάκι του καρμπυρατέρ ανοιγοκλείνει όπως οι εντολές του πομπού. Για την ασφάλειά σου (και την ευκολία) ο κινητήρας πρέπει να ξεκινήσει στο ρελαντί.
  • Παρακάλεσε ένα εκπαιδευμένο βοηθό να κρατήσει το μοντέλο για την εκκίνηση (όχι βέβαια από το fin).
  • "Κέρασε" χωρίς να ενώσεις την μπαταρία στο μπουζί. Γύρνα μερικές φορές την έλικα για να διαμοιραστεί το καύσιμο. Η περίπτωση να πάρει μπροστά ένας κινητήρας glow χωρίς να είναι ενωμένη η μπαταρία στο μπουζί είναι σπάνιο φαινόμενο, αλλά έχει συμβεί.

Η εκκίνηση

  • Στερέωσε καλά το "πιπάκι" στο μπουζί.
  • Κράτα την άτρακτο με το ένα χέρι και πίεσε με το άλλο το starter στο spinner.
  • Να χρησιμοποιείς πάντα τον κατάλληλο κώνο του starter ανάλογα με το μέγεθος του spinner ή την απ' ευθείας επαφή με το παξιμάδι.
  • Αν δεν έχεις ηλεκτρικό (ή μηχανικό) starter μπορείς να βάλεις μπροστά με το χέρι. Παλιά χρησιμοποιούσαμε τα δύο δάκτυλα. Σήμερα υπάρχει μεγαλύτερη ασφάλεια με το chicken stick, ή το προστατευτικό περίβλημα του δάκτυλου. Μη προσπαθήσεις να βάλεις μπροστά κτυπώντας την έλικα με το κατσαβίδι.

Αριστερά: Γύρνα μερικές φορές την έλικα κρατώντας την σφιχτά - Μέση: Η εκκίνηση με τα δάκτυλα - Δεξιά: Το προστατευτικό κάλυμα του δάκτυλου

Το chicken-stick

Η προσωπική μου γνώμη είναι ότι αυτός ο τύπος field box είναι επικίνδυνος, εάν βρίσκεται επάνω τους το μοντέλο την στιγμή της εκκίνησης του κινητήρα. Αναρωτιέστε γιατί; Γιατί αφού πάρει μπροστά ο κινητήρας μπορεί να χρειαστείς κάτι από το συρτάρι από κάτω - οπότε αν δεν προσέξεις μπορεί να τραυματιστείς από την έλικα είτε καθώς σκύβεις είτε καθώς σηκώνεσαι.

Μετά την εκκίνηση

  • Το "πιπάκι" θα το βγάλεις ή εσύ, ή ο βοηθός, συνεννοηθείτε όμως γι' αυτό από πριν. Δύο χέρια ταυτόχρονα στο "πιπάκι" είναι επικίνδυνο. Αν και η ασφαλέστερη προσέγγιση είναι από πίσω, όλοι μας το βγάζουμε απλώνοντας κυκλικά το χέρι από μπροστά.
  • Μη βάλεις το πιπάκι/μπαταρία στην τσέπη (όπου κλειδιά κ.α.) έστω και με το προστατευτικό κάλυμα.
  • Για να ρυθμίσεις την βελόνα ή να στροφομετρήσεις, πάρε τον πομπό και πέρνα πίσω από το επίπεδο της έλικας πριν δώσεις όλες τις στροφές.

Η σωστή θέση και στάση για τη ρύθμιση της βελόνας ή τη στροφομέτρηση

  • Πιάσε τη βελόνα με τεντωμένα δάχτυλα. Το λυγισμένο δάχτυλο ίσως ακουμπήσει στην έλικα καθώς θα στρίβεις τη βελόνα. Σε πολλές περιπτώσεις είναι καλύτερο να σβήσεις τον κινητήρα για να ρυθμίσεις τη βελόνα, ιδίως τη μικρή του ρελαντί.
  • Μη φουλάρεις τον κινητήρα κρατώντας τα φτερά του μοντέλου με τα πόδια σου και με σκυμένο κεφάλι πάνω από την έλικα.
  • Αν ο βοηθός σου πρόκειται να σηκώσει το μοντέλο ψηλά για έλεγχο του μίγματος, εκπαίδευσέ τον να κρατάει τη μύτη ψηλότερα από το πρόσωπό του. Μην κάνεις μόνος σου αυτή την κίνηση, κρατώντας στο ένα χέρι το μοντέλο και τον πομπό στο άλλο.
  • Μην αφήσεις (ή ο βοηθός) ελεύθερο κατακόρυφα το μοντέλο για να δεις πως τραβάει ο κινητήρας.
  • Μη τροχοδρομείς στα pits. Εκεί ο κίνδυνος παρεμβολής είναι αυξημένος και ο κινητήρας μπορεί να φουλάρει ανεξέλεγκτα. Το μοντέλο πρέπει να το μεταφέρει στο διάδρομο ο βοηθός και μάλιστα με τα δύο χέρια.
  • Μη σταματάς τον κινητήρα ανορθόδοξα. Τράβα πίσω το trim, ή ξεβίδωσε τη βελόνα να μπουκώσει, ή πίεσε/τράβηξε το σωληνάκι τροφοδοσίας.
Από εμπορική διαφήμιση στροφόμετρου. Βλέπετε τις πιθανότητες ατυχήματος; Η μία είναι να τραυματιστεί το χέρι που κρατάει το μοντέλο, και η άλλη το χέρι που κρατάει το στροφόμετρο αν ξεβιδωθεί ή σπάσει η έλικα, ή γλυστρήσει το μοντέλο (πλέον το ότι αν τραυματιστεί το πρώτο χέρι θα πεταχτεί το μοντέλο ανεξέλεγκτο μπροστά).
Ποτέ μη φέρεις την έλικα στο ύψος του προσώπου και ποτέ μην αφήσεις το μοντέλο ελεύθερο για να δεις αν το τραβάει ο κινητήρας.
  • Αν πρόκειται να απογειώσεις το μοντέλο από το χέρι, σκούπισε καλά από την άτρακτο τα λάδια.
  • Μην επιχειρήσεις να απογειώσεις από το χέρι ένα pusher (που έχει την μηχανή/ έλικα από πίσω).
  • Αλλαζε την φορά των servo από τον πομπό, μόνο όταν είναι σβηστός ο κινητήρας ή όταν κρατάει κάποιος το μοντέλο. Αν αναστρέψεις κατά λάθος την φορά του servo του κινητήρα τότε αυτός από το ρελαντί θα επιταχύνει άμεσα.
  • Μην κλείνεις τον πομπό πριν σιγουρευτείς ότι έσβησε ο κινητήρας.
  • Μην αφήνεις το μοντέλο μόνο του με τον κινητήρα σε λειτουργία.
  • Μην απομακρύνεις τον πομπό με κατεβασμένη την κεραία όταν ο κινητήρας λειτουργεί. Στις παραπάνω περιπτώσεις υπάρχει ο κίνδυνος παρεμβολής ή κακής επικοινωνίας οπότε και θα επιταχύνει ο κινητήρας.

Ελικα - Χέρι 9-0

Μην επιχειρήσεις να ξεκινήσεις τον κινητήρα αν είσαι μόνος ! Αν σου συμβεί κάτι, ποιος θα σε βοηθήσει;

[ Εισαγωγή ] - [ Στο εργαστήριο ] -
[ Η επικίνδυνη πτήση ] - [ Ιδιαίτερες προφυλάξεις ] - [ Διαδικασίες ελέγχων ]
[ Ο επόπτης των πτήσεων ] - [ Επίλογος ] - [ Συναφή κεφάλαια ]


 

Πρώτη σελίδα/Home Περιεχόμενα