 Μπαταρίες #9 |
Συχνές Ερωτήσεις |
[ #1-Γενικά περί Ηλεκτρικών Στοιχείων ] -
[ #2-Φόρτιση ]-
[ #3-Φορτιστές ] -
[ #4-Εκφόρτιση-Εκφορτιστές-Cyclers ]
| |
Ξέχασα τις μπαταρίες στην φόρτιση τρείς μέρες. Τι μπορεί να έχουν πάθει;Μία φορτισμένη μπαταρία δεν μπορεί να φορτιστεί παραπάνω Οταν ολοκληρωθεί η φόρτιση η ενέργεια που εξακολουθούμε να προσφέρουμε στο στοιχείο θα μετατραπεί σε θερμότητα.Εχθρός των μπαταριών είναι η κάθε είδους υπερφόρτιση. Οι Ni-Cd δεν θα πάθουν σημαντική βλάβη αν τις ξεχάσεις στην κλασσική φόρτιση (με ρεύμα C/10), ακόμα και τρία εικοσιτετράωρα, δύο-τρείς φορές μόνο στην διάρκεια της ζωή τους. Η αύξηση της θερμοκρασίας με ρεύματα φόρτισης C/10 είναι μικρή, αλλά δεν παύει να είναι ενέργεια που βοηθάει τον ηλεκτρολύτη να διαφύγει. Γι' αυτό δεν πρέπει να γίνει συνήθεια αυτή η επιμήκυνση του χρόνου φόρτισης. Συχνή υπερφόρτιση και ο ηλεκτρολύτης θα διαφύγει συντομώτερα.
Οσο κι' αν αντιφάσκουμε με τα παραπάνω, είναι καλύτερα να παρατείνουμε τον χρόνο φόρτισης
παρά να υποφορτίζουμε.
Ποτέ μην υπερβείς τον προκαθορισμένο χρόνο με "γρήγορη" η "υπερταχεία" φόρτιση.
Δεν επιτρέπεται η υπερφορτιση σε άλλους τύπους συσσωρευτών.
Πρέπει να φορτίζω τις Ni-Cd πριν από κάθε έξοδο;Ανάλογα με την κατάσταση των στοιχείων, αυτά αποφορτίζονται αργά ή γρήγορα, ιδίως στις ψηλές θερμοκρασίες.Η κλασσική οδηγία λέει: Φόρτιζε τις μπαταρίες πάντα μέσα στο 24ωρο που προηγείται της προγραμματισμένης εξόδου στο μοντελοδρόμιο. Πολλοί θεωρούν αυτή την οδηγία αρκετά αυστηρή, και εδραιώνουν δικές τους παραμέτρους. Φόρτισα τις μπαταρίες την Παρασκευή και δεν πέταξα το Σάββατο, μπορώ να πετάξω την Κυριακή χωρίς να τις ξαναφορτίσω;Ουδείς μπορεί να απαντήσει σε αυτή την ερώτηση τεκμηριωμένα.Μπορώ να διακόψω τη φόρτιση και να αφήσω τις μπαταρίες συνδεδεμένες με τον φορτιστή;Αυτή η περίπτωση συμβαίνει όταν παρεμβάλεται ένας χρονοδιακόπτης. Σε κλασσικούς φορτωτές με πολλές εξόδους, είναι αναμενόμενο να φορτίζονται και πολλές μπαταρίες ταυτόχρονα. Αν ο φορτιστής δεν έχει τις κατάλληλες διόδους για την απομόνωση της κάθε εξόδου, όταν διακοπεί το ρεύμα, η μικρότερη μπαταρία ενδέχεται να τραβήξει ρεύμα από την μεγαλύτερη με αποτέλεσμα να την αδειάσει.Μπορώ να φορτίσω την μπαταρία σε δόσεις;Δεν υπάρχει πρόβλημα αν διακόψεις για κάποιο λόγο την φόρτιση και την συνεχίσεις λίγο αργότερα ή την άλλη μέρα, με την προϋπόθεση ότι δεν θα ξεπεράσεις τον συνολικό απαιτούμενο χρόνο της φόρτισης.Μπορώ να φορτίζω τις μπαταρίες καθ' οδόν;Απαγορεύεται η φόρτιση συσσωρευτών Λιθίου μέσα στο αυτοκίνητο, είτε είναι σταματημένο είτε ταξιδεύει.Για τις Ni-Cd Ni-MH θεωρητικά επιτρέπεται η φόρτιση καθ' οδόν. Στην πράξη, ο φορτιστής θα είναι συνδεδεμένος παράλληλα με την μπαταρία του αυτοκινήτου, αλλά και με το alternator που την φορτίζει. Υπάρχει λοιπόν μεγάλη πιθανότητα μέρος της ενέργειας που προορίζεται για την φόρτιση της μπαταρίας του αυτοκινήτου να περάσει στον μικρό αερομοντελιστικό φορτιστή και να τον κάψει. Πριν επιχειρήσεις φόρτιση καθ' οδόν εξασφάλισε την συμβατότητα του φορτιστή σου. Αν ο φορτιστής προστατεύεται από υπέρταση και η φόρτιση καθ' οδόν είναι τεχνικά δυνατή, πρόσεξε που θα τοποθετήσεις τον φορτιστή, τα καλώδια, τις μπαταρίες (ή την άτρακτο που έχει μέσα την μπαταρία), και τον πομπό για να μην επηρεαστεί η ικανότητα του οδηγού του αυτοκινήτου. Παρεπιπτόντως, όταν είσαι στο μοντελοδρόμιο και φορτίζεις από την μπαταρία του αυτοκινήτου, μη βάλεις μπροστά την μηχανή του αυτοκινήτου, γιατί οι πιθανότητες είναι μεγάλες να καεί ο φορτιστής. Ξέχασα ανοικτό τον διακόπτη του πομπού (ή του δέκτη) και άδειασε η μπαταρία. Επαθε τίποτα;Ολοι μας έχουμε ξεχάσει ανοικτό μιά-δυό φορές τον διακόπτη του πομπού ή του δέκτη.Αν σε μία μπαταρία τα στοιχεία της δεν έχουν το ίδιο φορτίο, δηλαδή δεν είναι ισορροπημένα, στο τέλος της εκφόρτισης το στοιχείο με το χαμηλότερο φορτίο θα χάσει πρώτο την τάση του (θα δείχνει 0 Volts). Αφού τα διπλανά στοιχεία έχουν ακόμα ενέργεια, θα επενεργήσουν σαν φορτιστής στο άδειο στοιχείο.
Ο θετικός πόλος του άδειου στοιχείου είναι ενωμένος με τον αρνητικό πόλο του προηγούμενου, και ο
αρνητικός πόλους του άδειου στοιχείου είναι ενωμένος με τον θετικό πόλο του επόμενου στοιχείου.
Αρα από το στοιχείο με τα 0 Volts θα περνάει ρεύμα αντίθετης φοράς, δηλαδή θα φορτίζεται
με ανάποδη πολικότητα.
Συνήθως εξαντλείται πρώτο το θετικό ηλεκτρόδιο. Αν εξακολουθήσει η εκφόρτιση της μπαταρίας, θα οδηγήσει και το αρνητικό ηλεκτρόδιο σε αντιστροφή και η τάση θα γίνει -1,2V. Καθώς τα ηλεκτρόδια αντιστρέφουν την πολικότητά τους, εκλύεται υδρογόνο (αέριο). Επειδή το υδρογόνο δεν επαναδεσμεύεται, η εσωτερική πίεση θα μεγαλώσει σε επίπεδο που θα ανοίξει η βαλβίδα ανακούφισης. Η αντιστροφή πολικότητας είναι πιό εύκολη, άρα και πιό πιθανή, σε ήπιες εκφορτίσεις, επειδή η ηλεκτροχημική αντιστροφή συμβαίνει σχεδόν ταυτόχρονα με την ηλεκτρική αντιστροφή. Αρα το πρόβλημα συναντάται και στις μπαταρίες που εκφορτίζονται σιγά-σιγά από μόνες τους στην μακρά αποθήκευση. Στα κινητά τηλέφωνα και άλλα φορητά ηλεκτρονικά μηχανήματα, υπάρχει κύκλωμα που διακόπτει έγκαιρα την λειτουργία όταν πέσει η τάση της μπαταρίας, για να μην αδειάσει τελείως. Σε έντονες εκφορτίσεις, όπως σε ηλεκτρικά εργαλεία, η ηλεκτρική αντιστροφή γίνεται πριν την ηλεκτροχημική αντιστροφή και επειδή πέφτει δραματικά η απόδοση, αναγκαζόμαστε να διακόψουμε εμείς εγκαίρως την λειτουργία. Τι θα συμβεί αν "φορτίσω" κατά λάθος την μπαταρία με ανάποδη πολικότητα;Απαγορεύεται η σύνδεση συσσωρευτών Λιθίου στον φορτιστή με ανάποδη πολικότητα, έστω και για λίγο. Κίνδυνος ανάφλεξης.Αν βάλεις κατά λάθος μία μπαταρία Ni-Cd ή Ni-MH σε φόρτιση με ανάποδη πολικότητα (και δεν υπάρχει ανάλογη προστασία), στην αρχή θα εκφορτίζεται με ένταση λίγο μεγαλύτερη από ότι θα την φόρτιζε αυτός ο φορτιστής, και στην συνέχεια, αφού εκφορτιστεί τελείως, θα υφίσταται μεγάλη πιθανότητα να αντιστραφεί η πολικότητα όλων των στοιχείων. Ομως αν προλάβεις να αποσυνδέσεις την μπαταρία πριν εκφορτιστεί τελείως, δεν θα υπάρξει κανένα πρόβλημα. Η όλη φάση είναι ίδια σαν να εκφορτίζετο με το ίδιο ρεύμα σε λειτουργία. Αν χαλάσει ένα στοιχείο, πρέπει να πετάξω όλο το πακέτο;Αυτό εξαρτάται από τον χρόνο που διαπιστώνεται το χαλασμένο στοιχείο. Αν κάποιο στοιχείο χαλάσει στον πρώτο χρόνο, συμφέρει να το αντικαταστήσεις με στοιχείο ακριβώς της ίδιας μάρκας, ίδιου τύπου και ίδιας χωρητικότητας.Αν βρείς ένα χαλασμένο στοιχείο μετά τον δεύτερο χρόνο, είναι λογικό ότι και τα υπόλοιπα στοιχεία της μπαταρίας είναι περίπου στην ίδια κατάσταση με το χαλασμένο και πολύ σύντομα θα χαλάσουν κι αυτά. Δεν αξίζει να ζωντανέψεις ένα τέτοιο πακέτο προσθέτοντας σταδιακά φρέσκα στοιχεία. Ολα τα στοιχεία ενός πακέτου πρέπει να απορριφθούν μετά από 2,5-3 χρόνια, είτε χρησιμοποιήθηκαν πολύ είτε λίγο. Το κόστος μιας νέας μπαταρίας, είναι ελάχιστο μπροστά στο κόστος ενός μοντέλου. Το παλιό πριζάκι μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο νέο πακέτο αν δεν έχουν οξειδωθεί ή σκληρύνει τα καλώδια. Εγώ δεν έχω πετάξει ποτέ με αυτές τις μπαταρίες, αλλά τις συντηρώ τακτικά επί πέντε χρόνια. Εχουν πάθει τίποτε;Αν βάλεις ένα καινούργιο αυτοκίνητο στην αυλή σου, με τον κινητήρα σε λειτουργία συνεχώς επί 5 χρόνια, ναι μεν δεν θα γράψει χιλιόμετρα, αλλά ο κινητήρας θα υποστεί μία φυσιολογική φθορά. Το ίδιο συμβαίνει με τις μπαταρίες. Είτε πετάς με αυτές, είτε τις αποθηκεύσεις, είτε τους κάνεις τακτικούς κύκλους, θα γεράσουν. Οι Ni-Cd και οι Ni-MH γερνάνε από την πρώτη μέρα που φτιάχτηκαν.Ανεβάζει "πυρετό" η μπαταρία;Αν στην ταχυφόρτιση ένα-δύο στοιχεία της μπαταρίας ανεβάσουν θερμοκρασία, ενώ τα υπόλοιπα όχι, αυτό σημαίνει ότι τα στοιχεία της μπαταρίας δεν είναι ισορροπημένα και γι' αυτό δεν εμφανίστηκε σαφής καμπύλη "Δ" και ο ανιχνευτής δεν έδωσε σήμα να διακόψει η φόρτιση.Τα στοιχεία με το μεγαλύτερο φορτίο έφθασαν πρώτα στο τέλος της φόρτισής τους και εφ' όσον εξακολουθεί η φόρτιση, η περίσσεια ενέργεια που τους δίνει ο φορτιστής μετατρέπεται σε θερμότητα. Τα άλλα στοιχεία δεν έχουν φθάσει στο τέλος της φόρτισης και παραμένουν κρύα. Τι είναι ο "Μαύρος Θάνατος";Οχι σπάνια, το καλώδιο που είναι κολλημένο στον αρνητικό πόλο της μπαταρίας διαβρώνεται, σκληραίνει και, αν δεν το δεις έγκαιρα, θα κοπεί.Επειδή η μόνωση του καλώδιου εκεί έχει μαύρο χρώμα, επεκράτησε να ονομάζουμε το φαινόμενο "μαύρος θάνατος". Δεν αποκλείεται όμως να διαβρωθεί και το καλώδιο στον θετικό πόλο. Οι λόγοι που ευθύνονται γι' αυτή την διάβρωση δεν έχουν απόλυτα κατανοηθεί, αλλά γνωρίζουμε ότι υπεισέρχεται η συσσώρευση των ηλεκτρονίων στον αρνητικό πόλο, και η διαφυγή του ηλεκτρολύτη, κοντά στον θετικό πόλο. Ο "μαύρος θάνατος" κτυπάει και την μπαταρία του δέκτη και του πομπού. Αν η διάβρωση δεν διαγνωστεί έγκαιρα, θα προχωρήσει σε μεγάλη έκταση (θα περάσει και τον διακόπτη) και θα καταστρέψει μεγάλο μήκος από τα καλώδια που ακολουθούν. Γι' αυτό αν χρειάζεται να αποθηκεύσεις τον πομπό και το σκάφος για μεγάλο χρονικό διάστημα, αποσύνδεσε τις μπαταρίες τους. Που να πετάξω τις παλιές μπαταρίες;Τους άχρηστους συσσωρευτές, αλλά και τα πρωτογενή στοιχεία, μη τα πετάξεις στην φωτιά, ούτε στα σκουπίδια. Παράδωσέ τα στα εξειδικευμένα καταστήματα πώλησης μπαταριών, για να προωθηθούν στα ειδικά κέντρα απόρριψης-ανακύκλωσης.Με την ευκαιρία επισημαίνουμε να μην βραχυκυκλώσεις μία φορτισμένη μπαταρία, ούτε να ανοίξεις τα στοιχεία της για να δείς τι έχουν μέσα.Τι είναι το Pushing ή Zapping;Είναι μία ειδική προετοιμασία των στοιχείων που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν στον αγώνα, για να μειωθεί η εσωτερική τους αντίσταση, και να κρατήσουν την τάση τους σε μεγάλες εντάσεις του ρεύματος εκφόρτισης (πάνω από 90 Αμπέρ). Η επεξεργασία αυτή γίνεται μόνο από πεπειραμένα άτομα, και δεν είναι αισθητή (άρα ούτε απαραίτητη) σε μικρές μπαταρίες στην καθημερινή χρήση.
[ #1-Γενικά περί Ηλεκτρικών Στοιχείων ] -
[ #2-Φόρτιση ]-
[ #3-Φορτιστές ] -
[ #4-Εκφόρτιση-Εκφορτιστές-Cyclers ]
| |
