Οι Στόχοι του Κατασκευαστή

Α' μέρος

[ Β' μέρος ] - [ Γ' μέρος ]

Οι άμεσοι κατασκευαστικοί στόχοι είναι η αντοχή στην κάμψη, και την στρέψη (ή στρεύλωση). Αυτοί βρίσκονται σε συνεχή διελκυστίνδα όχι μόνο με την ανάγκη για ελαφριά κατασκευή, αλλά και με τους έμμεσους στόχους, το κόστος, τον χρόνο και την ευκολία κατασκευής. Ο κυριότερος παράγοντας που μπορεί να επηρεάσει αυτή την ισορροπία είναι το υλικό με την ποσότητα, την ποιότητα και την κατανομή του.

Οσοι ακολούθησαν ακραίες λύσεις προσθέτοντας υλικό για να εξασφαλίσουν μεγαλύτερη αντοχή, διαπίστωσαν ότι το βαρύ μοντέλο όχι μόνο δεν πετάει καλά, αλλά και ότι προσκρούει με μεγαλύτερη ορμή στο έδαφος. Ισως είναι η καταλληλότερη στιγμή να πούμε ότι κανένα μοντέλο δεν σχεδιάζεται για να αντέξει σε μία κατακόρυφη πτώση.

Από την άλλη πλευρά όσοι αφαίρεσαν υλικά, για να "κερδίσουν" βάρος, χρόνο και κόστος, διεπίστωσαν ότι η διαφορά μιάς ασθενικής πτέρυγας από την αντίστοιχη με το σωστό υλικό, δεν βρίσκεται ούτε στο βάρος, ούτε στους δευτερεύοντες στόχους, αλλά στην απόδοση τους στην πτήση.

Τα ανεγνωρισμένα κατασκευαστικά σχέδια σε κατευθύνουν όχι μόνον στο αεροδυναμικό μέρος, αλλά και στην επιλογή και τοποθέτηση των υλικών που πρέπει να ακολουθήσεις, όσο κι αν φαίνεται δύσκολη, ακριβή και χρονοβόρα. Μόνον ένας πεπειραμένος επιτρέπεται να αλλάξει το κατασκευαστικό σχέδιο, ακολουθώντας μια άλλη ολοκληρωμένη πορεία που θα τον οδηγήσει στο ίδιο αποτέλεσμα.

Στα δύο παραπάνω σχήματα παρουσιάζεται η ίδια -σε γενικές γραμμές- πτέρυγα, φτιαγμένη με τέσσερεις διαφορετικούς κατασκευαστικούς σχεδιασμούς.

• Η πτέρυγα No 1, είναι επενδεδυμένη εξ' ολοκλήρου με λεπτό φύλλο μπάλσα. Εχει την καλύτερη αεροδυναμική απόδοση, την πιο ανθεκτική κατασκευή, αλλά και το μεγαλύτερο βάρος.
• Η Νο 2 έχει επικάλυψη μπάλσα μόνο στο μπροστινό μέρος (επάνω και κάτω).
• Η Νο 3 δεν έχει επικάλυψη με φύλλο αλλά έχει περισσότερες δοκούς και ενδιάμεσα μισά πλευρίδια για να τεντώσει καλύτερα το επενδυτικό υλικό.
• Η Νο 4 έχει μόνο τα βασικά ξύλα χείλος προσβολής, χείλος εκφυγής και μία δοκό (στο κάτω μέρος). Είναι η ελαφρύτερη, αλλά ταυτόχρονα έχει την μικρότερη αντοχή και την χειρότερη αεροδυναμική πιστότητα, αφού το επενδυτικό υλικό καμπυλώνει ανάμεσα στα πλευρίδια.

Αν π.χ για ένα συγκεκριμένο μέγεθος μοντέλου θεωρείται η πιο κατάλληλη η πτέρυγα Νο 3, είναι προφανές ότι οι δύο αριστερότερα είναι ακατάλληλες επειδή είναι βαρύτερες, ενώ η μία στα δεξιά της είναι ακατάλληλη επειδή είναι λιγότερο ανθεκτική στις καταπονήσεις της πτήσης (πλέον του ότι θα είναι και λιγότερο αποδοτική από αεροδυναμικής σκοπιάς). Εσύ να ακολουθείς πάντα τον τρόπο κατασκευής που δείχνει το σχέδιο.

ΕΛΕΓΧΟΙ

Το πολυ-συζητημένο σκεύρωμα

- Υπάρχει μεγαλύτερο μπέρδεμα από αυτό;

Η συστροφή που φέρνει την αεροτομή του ακροπτερύγιου σε μεγαλύτερη γωνία πρόσπτωσης από αυτή της ρίζας (στην μέση του φτερού) λέγεται θετική (washin), ενώ η αντίθετη συστροφή λέγεται αρνητική (washout).

Η συστροφή μπορεί να ζητείται συμμετρικά στις δύο έδρες, ή ασύμμετρα όπως θα διαπιστώσεις μελετώντας τα σχέδια πολλών μοντέλων ελεύθερης πτήσης.

1. Θετική συστροφή (washin). Η αεροτομή του ακροπτερύγιου (κίτρινο χρώμα) έχει μεγαλύτερη γωνία πρόσπτωσης από την αεροτομή της ρίζας (χωρίς χρώμα).
2. Αρνητική συστροφή (washout).

• Η πρώτη μέριμνα κατά του σκευρώματος επιβαρύνει τον σχεδιαστή, που πρέπει να προβλέψει την σωστή επιλογή και κατανομή/ανάπτυξη των υλικών, ώστε να εξασφαλίσει μία κατασκευή ανθεκτική στο σκεύρωμα.
• Η δεύτερη εξαρτάται από τον κατασκευαστή που πρέπει να ακολουθήσει την ενδεδειγμένη μέθοδο κατασκευής.
• Και η τρίτη αφορά στην αποθήκευση του φτερού μακρυά από υγρά ή πολύ θερμά μέρη, χωρίς να δέχεται κάποια τάση από κάποιο βάρος ή από κακή τοποθέτηση.

Επισημαίνουμε ότι μια ευάλωτη στο σκεύρωμα πτέρυγα μπορεί να επανέλθει στην σωστή της κατάσταση με διάφορες κατεργασίες, ενώ οι αντισκευρωτικές κατασκευές που αντιστέκονται διαχρονικά σε κάθε μεταβολή είναι εύλογο ότι πρέπει να φτιαχτούν από την αρχή σωστά γιατί μετά δεν διορθώνονται με απλές μεθόδους.

ΕΛΕΓΧΟΣ ΜΕ ΤΟ ΜΑΤΙ

• Το φτερό "α"δεν έχει συστροφή. Δεν γνωρίζουμε όμως άν είναι σωστά φτιαγμένο χωρίς την αναδρομή στο αντίστοιχο σχέδιο.
• Το φτερό "β" έχει συμμετρικό washout (αρνητική συστροφή). Εάν το σχέδιο ζητάει κάτι τέτοιο, το φτερό μας είναι εντάξει. Αν όμως οι οδηγίες δεν ζητούν τέτοια συστροφή, τότε πρέπει να την αφαιρέσουμε.
• Το φτερό "γ" έχει ασύμμετρη συστροφή που σε οποιοδήποτε μοντέλο πλην αυτών της ελεύθερης πτήσης που στρίβουν σε κλειστή δεξιά στροφή θα ήταν καταστροφική.
• Το "δ" έχει συμμετρικό washin (θετική συστροφή) που δεν έχει συνήθως καμμία εφαρμογή, ή για να ακριβολογήσουμε είναι επικίνδυνη. Η θετική συστροφή δεν είναι τόσο αθώα όσο η αρνητική.
• Αν οι έδρες είναι όπως στο σχήμα "ε" τότε το σκεύρωμα είναι εκτός κάθε προδιαγραφής και λογικής.

Στερέωσε πρόχειρα με λάστιχο ή σελλοτέϊπ δύο ευθύγραμμα πηχάκια στο κάτω μέρος της έδρας, και σκόπευσε το φτερό από την άκρη του. Εφαρμόζεται σε φτερά με επίπεδη κάτω επιφάνεια.

Παραλληλία - Καθετότητα - Συμμετρία

Η αλφαδειά της ατράκτου εξασφαλίζεται συναρμολογώντας την στον πάγκο εργασίας, με την βοήθεια υποστηριγμάτων που θα κρατάνε τα πλαϊνά στις σωστές αποστάσεις από τον άξονα συμμετρίας της ατράκτου. Οι άτρακτοι μεγάλων μοντέλων συναρμολογούνται μέσα σε καλίμπρα (jig). Το μυστικό είναι να κολλήσεις όσο το δυνατόν περισσότερα από τα κομμάτια της ατράκτου πριν την απελευθερώσεις από τα κάθε είδους υποστηρίγματα ή το jig.

Οταν κολλάς ένα νέο κομμάτι, πρέπει να σιγουρέψεις την θέση του από πριν, και όχι να το κολλήσεις τυχαία, οπότε μπορεί να κολλήσει στραβά. Πολλές φορές η προσθήκη του "πάτου" (φύλλο μπάλσα) στην άτρακτο ή ενός "πλάνκινγ" (φύλλο μπάλσα) στο φτερό, κάνει τον σκελετό να σκευρώσει.

Ο τρόπος που καρφιτσώνεις τα κομμάτια αυτά, ιδίως η ασύμμετρη τοποθέτηση των καρφιτσών, ή το τράβηγμα της κόλλας μπορεί να οδηγήσει σε σκευρώματα. Ελεγχε τη πιθανότητα αυτή σε κάθε νέα προσθήκη - οιοδήποτε κομματιού - ώστε αν χρειαστεί, να επέμβεις δυναμικά και να ξηλώσεις εγκαίρως μόνον το τελευταίο κομμάτι που, με την προσθήκη του, έγινε η αιτία του σκευρώματος.

ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΤΟΨΗΣ ΜΕ ΣΠΑΓΓΟ

ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΡΟΣΘΙΑΣ - ΟΠΙΣΘΙΑΣ ΟΨΗΣ ΜΕ ΧΑΡΑΚΑ

ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΗ ΣΩΣΤΗΣ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗΣ

Επαναλαμβάνουμε ότι υπάρχουν και εξαιρέσεις των παραπάνω τριών στόχων σε μοντέλα ελεύθερης πτήσης, όπως και σε μοντέλα κυκλικής πτήσης.

[ Β' μέρος ] - [ Γ' μέρος ]