Οι Στόχοι του Κατασκευαστή

Γ' μέρος

[ Α' μέρος ] - [ B' μέρος ]

Το Κέντρο Βάρους και η Στατική Ισορροπία

Η θέση που σημειώνεται στα σχέδια με ένα σταυρωμένο μαυρόασπρο κύκλο, δείχνει με προσέγγιση το επιθυμητό Κέντρο Βάρους (ΚΒ) του μοντέλου, από θεωρητικό υπολογισμό, ή από πρακτική μέτρηση στο πρωτότυπο. Από την θεωρία γνωρίζουμε ότι η ισορροπία του μοντέλου εξετάζεται ως προς το σημείο αυτό απο το οποίο περνούν και οι τρείς άξονες.

Πολλά σχέδια μοντέλων, αντί για το ΚΒ, δείχνουν με ένα βέλος το επιθυμητό Σημείο Ισορροπίας (ΣΙ) μόνο για τον διαμήκη άξονα, γιατί ουσιαστικά αυτό είναι και το κυριώτερο ζητούμενο.

Ο έλεγχος ισορροπίας ως προς τα ανωτέρω σημάδια, λέγεται ζυγοστάθμισμα ή ζύγισμα". Το ζύγισμα γίνεται πάντα σε κλειστό χώρο για να μην επηρεάζεται από τον άνεμο. Διευκρινίζουμε επίσης ότι στα μηχανοκίνητα μοντέλα το ζύγισμα γίνεται με άδεια δεξαμενή.

 

Βοηθήματα ισορροπίας

Για να ελέγξεις την κατάσταση ισορροπίας και κατ' επέκταση να ζυγοσταθμίσεις το μοντέλο πρέπει να το αιωρήσεις κάτω από το φτερό με ένα βοήθημα. Η αιώρηση στα δύο δάχτυλα που βλέπεις να εκτελούν μερικοί στο μοντελοδρόμιο, γίνεται στα πολύ μεγάλα μοντέλα, εν γνώσει τους ότι είναι λιγότερο ακριβής από τις άλλες.

Τα δύο σημεία αιώρησης θα βρίσκονται στην ευθεία που περνάει από το ενδεικνυόμενο ΣΙ, ή στην ευθεία που προβάλεται στο κάτω μέρος του φτερού από το σημείο που βρίσκεται το ενδεικνυόμενο ΚΒ. Αν το μοντέλο είναι χαμηλοπτέρυγο και το ΚΒ βρίσκεται επάνω από το φτερό, τότε συμφέρει να αιωρήσεις το μοντέλο ανάποδα.

Το σχήμα δείχνει ένα ανεμόπτερο αναρτημένο σε ένα ειδικό βοήθημα ισορροπίας, που μπορείς να φτιάξεις μόνος σου από σκληρό ξύλο και κόντρα πλακέ. Στο επάνω μέρος κάθε υποστηλώματος αρθρώνεται (με βίδα ή καρφί) ένα κομμάτι κόντρα πλακέ, τα οποία περιστρέφονται όσο χρειάζεται για να εφάπτονται στις δύο έδρες, ανάλογα με την δίεδρο γωνία του φτερού.

Ενα ακόμα βοήθημα ισορροπίας που μπορείς να φτιάξεις εύκολα μόνος σου. Στερέωσε σε ένα παχύ ξύλο δύο μολύβια γραφής με γομολάστιχα. Ξύσε τις γομολάστιχες με το ξυραφάκι να πλατύνουν .

Τα πολύ μικρά μοντέλα με συμπαγή φτερά, μπορείς να τα αιωρήσεις επάνω στις μύτες ενός μεγάλου ψαλιδιού.

Βοήθημα ισορροπίας του εμπορίου. Το συγκεκριμένο μοντέλο της φωτογραφίας αιωρείται ανάποδα, γιατί το κέντρο βάρους του είναι ψηλότερα από το φτερό.
Τέλος μία προσεγγιστική μέθοδος για την θέση ισορροπίας, γίνεται σηκώνοντας το μοντέλο με τα δάκτυλα.

 

Ελεγχος και ρύθμιση ισορροπίας

Στην ιδανική περίπτωση το τελειωμένο μοντέλο θα ισορροπεί χωρίς άλλη επέμβαση στο επιθυμητό ΚΒ. Αυτό δεν είναι ακατόρθωτο αν το μοντέλο είναι τηλεκατευθυνόμενο και μπορείς να επιλέξεις στο τέλος την πιό συμφέρουσα θέση για τα βαρειά εξαρτήματα. Τα περισσότερα όμως μοντέλα συνήθως καταλήγουν σε πρώτη φάση πισόβαρα γιατί η μακρυά ουρά φτιάχνεται με περισσότερα υλικά από την κοντή μύτη, οπότε πρέπει να προστεθεί αντισταθμιστικό βάρος στην μύτη.

Επάνω: το μοντέλο ισορροπεί στο ενδεικνυόμενο σημείο με την άτρακτο οριζόντια.

Μέση: το μοντέλο ρίχνει την μύτη. Είναι μπροσθόβαρο.

Κάτω: το μοντέλο ρίχνει την ουρά. Είναι πισόβαρο

Ο στόχος σου λοιπόν είναι να φτιάξεις το πίσω μέρος του αεροπλάνου (ιδίως την ουρά), όσο το δυνατόν ελαφρύτερο για να χρειαστεί στο τέλος η μικρότερη αναγκαία ποσότητα αντισταθμιστικού βάρους στην μύτη. Σπάνια ένα μοντέλο βγαίνει μπροσθόβαρο, αλλά ευτυχώς σ' αυτή την περίπτωση το αντίβαρο που πρέπει να προστεθεί στην ουρά είναι συγκριτικά μικρό.

Παράδειγμα : Αν η σχέση στα μήκη μύτης / ουράς είναι 1:3, κάθε ένα παραπανήσιο γραμμάριο στην ουρά θα χρειαστεί τρία γραμμάρια αντισταθμιστικού βάρους στην μύτη για να ισορροπήσει. Αν όμως η μύτη είναι βαρύτερη κατά τρία γραμμάρια, αρκεί μόνο ένα γραμμάριο στην ουρά.

Ρύθμισε αρχικά το ΣΙ στο ενδεικνυόμενο σημείο και μετά τις δοκιμαστικές πτήσεις, θα αποφανθείς για την οριστική του θέση. Οταν στο σχέδιο υπάρχουν δύο σημεία, που ορίζουν το εύρος της δυνατής μετακίνησης του ΣΙ, καλύτερα να ξεκινήσεις από το μπροστινό.

Αν και η τελική θέση του ΣΙ κάθε μοντέλου θα οριστικοποιηθεί μετά από μερικές πειραματικές πτήσεις, στην πρώτη πτήση δεν πρέπει να βρεθεί πολύ μακρυά από το ενδεδειγμένο σημείο (ή έξω από το εύρος). Οσο το ΣΙ (ΚΒ) μετακινείται προς τα πίσω, μειώνεται η ευστάθεια του μοντέλου και από κάποιο σημείο και μετά γίνεται τόσο ασταθές που δεν είναι ασφαλές.

Αντίθετα αν το ΣΙ (ΚΒ) προχωρήσει μπροστά, το μοντέλο αποκτά ευστάθεια. Αυτό ισχύει εντός λογικών ορίων απόκλισης. Ενα υπερβολικά μπροσθόβαρο μοντέλο πετάει με μεγάλη γωνία πρόσπτωσης, έχει κακό λόγο ολίσθησης και επί πλέον αργεί να αντιδράσει στις εντολές του χειριστή, άρα και πάλι δεν μπορεί να θεωρηθεί απόλυτα ασφαλές.

Εγκάρσιος έλεγχος ισορροπίας

Τέλος έλεγξε την εγκάρσια θέση του ΣΙ. Στα υψηλοπτέρυγα που το φτερό στερεώνεται στην άτρακτο με λάστιχα, πέρνα από αυτά ένα σπάγγο έτσι ώστε να αιωρηθεί το μοντέλο από αυτόν. (Στα μεγαλύτερα μηχανοκίνητα μοντέλα πέρνα ένα σπάγγο γύρω από τον άξονα της μηχανής, και ένα κάτω από την ουρά). Αν γέρνει κάποια έδρα πρόσθεσε βαράκια στο άλλο ακροπτερύγιο, το ελαφρύτερο, έως ότου ισορροπήσει και το φτερό οριζόντια. Το μυστικό εδώ είναι να χωρίσεις από την αρχή σωστά τα ξύλα για την δεξιά και αριστερή έδρα, ώστε να μην πέσουν όλα τα βαρειά στην μία.

 

ΤΟ ΤΕΛΙΚΟ ΒΑΡΟΣ ΚΑΙ Η ΦΟΡΤΙΣΗ ΤΟΥ ΦΤΕΡΟΥ

Τι πλεονεκτήματα έχει ένα ελαφρύτερο μοντέλο από ένα άλλο όμοιο αλλά βαρύτερο;

Το ελαφρύτερο μοντέλο:
  • χρειάζεται μικρότερη ισχύ για την ίδια απόδοση
  • στολλάρει σε χαμηλότερες ταχύτητες
  • προσγειώνεται με μικρότερη ταχύτητα δηλαδή έχει ευρύτερο φάσμα ταχυτήτων
  • χτυπάει ελαφρύτερα στο έδαφος
  • έχει μικρότερη αδράνεια στους χειρισμούς
Από τα παραπάνω αξιώματα, συμπεραίνουμε ότι το βαρύ μοντέλο είναι καταδικασμένο να μην πετάει καλά. Φυσικά το μεγαλύτερο θα είναι και βαρύτερο. Αρα το μέτρο σύγκρισης δεν είναι το τι δείχνει η ζυγαριά, αλλά το πόσο βάρος καλείται να σηκώσει η επιφάνεια του φτερού, δηλαδή ο λόγος βάρος/επιφάνεια. Αυτό λέγεται "φόρτιση" του φτερού.

Μπορείς να προγραμματίσεις το τελικό βάρος, επιλέγοντας εγκαίρως την ποιότητα και την ποσότητα των υλικών. Τις περισσότερες φορές ο κατασκευαστής προσέχει ιδιαίτερα το βάρος της ξυλείας, αλλά παρασύρεται στο φινίρισμα. Η προσπάθεια για τέλεια βαμμένη επιφάνεια κάνει τους αερομοντελιστές απρόσεκτους και το βάρος αυξάνει αστραπιαία.

Υπάρχουν πρακτικά όρια φόρτισης για κάθε τύπο μοντέλου. Σπάνια όμως θα βρείς στοιχεία για να συγκρίνεις τα βάρη στην πορεία της εργασίας, ώστε να σημάνει συναγερμός εγκαίρως. Το τελικό νούμερο θα το πάρεις στο τέλος και φυσικά τότε θα είναι αργά. Πολλά διορθώνονται αλλά το να ελαφρύνει το τελειωμένο μοντέλο είναι αδύνατο.

Μερικές συμβουλές:

  • Μέτρα δύο φορές - Κόψε και κόλλησε μία
  • Το ελαφρύτερο πετάει καλύτερα. Το βαρύτερο κτυπάει πιο δυνατά στο χώμα
  • Κανένα μοντέλο δεν σχεδιάστηκε να αντέξει σε κατακόρυφη πτώση
  • Διάλεξε όλα τα ξύλα με προσοχή. Ξεχώρισε τα ελαφρύτερα για την ουρά
  • Γίνε τσιγγούνης στην κόλλα, ιδίως όταν φτιάχνεις την ουρά
  • Οτι δεν σπάει ή δεν ξεκολλάει στην χρήση είναι υπερβολικά γερό ... και βαρύ
  • Το μπόλικο φινίρισμα δεν κρύβει της ατέλειες της κατασκευής... τις τονίζει και βαραίνει
  • Το καλό βάψιμο επιτυγχάνεται όχι προσθέτοντας υλικό στην επιφάνεια, αλλά αφαιρώντας υλικό με το γυαλόχαρτο
  • Καλύτερα ένα άσχημο μοντέλο που πετάει, παρά ένα όμορφο που δεν πετάει
  • Ενα βάρος παραπάνω στην ουρά, θέλει τρία βάρη αντιστάθμισμα στην μύτη... σύνολο τέσσερα περιτά βάρη στο μοντέλο
  • Το βαρύτερο μοντέλο θέλει μεγαλύτερο φτερό, όχι απαραίτητα μεγαλύτερο κινητήρα
  • Το μυστικό της επιτυχίας είναι: Ισιο και Ελαφρύ

 

Aν κάποιος σου υποδείξει μια ατέλεια στο μοντέλο σου, μη ... θυμώσεις.

Πάρε την υπόδειξη σοβαρά υπ' όψη !!!

[ Α' μέρος ] - [ Β' μέρος ]

 

Πρώτη σελίδα/Home Περιεχόμενα