Η Βαφή

Α' μέρος

[ Β' μέρος ]

• Υπάρχει κάποιος αερομοντελιστής που δεν θα ήθελε το μοντέλο του να είναι φινιρισμένο ωραία;

• Υπάρχει μήπως κάποιος που δεν θα θαύμαζε ένα μοντέλο με λείες γυαλιστερές επιφάνειες;

Σίγουρα ΟΧΙ

Γιατί όμως στην πράξη σπάνια συναντάμε καλά φινιρίσματα;

Δεύτερον, η ποιότητα του φινιρίσματος είναι αλληλένδετη με την αύξηση του βάρος του μοντέλου. Που σημαίνει ότι αν το μοντέλο δεν έχει μεγάλα περιθώρια βάρους, θα πρέπει να δεχτεί απλούστερο, δηλαδή ελαφρύτερο, φινίρισμα.

Για παράδειγμα, την μακέτα του γνωστού αεροπλάνου Piper cub σε μέγεθος 33 εκατοστών θα την επικαλύψουμε με λεπτό χρωματιστό χαρτί και θα την φινίρουμε με λίγα χέρια άχρωμου βερνικιού, ενώ το ίδιο αεροπλάνο σε μέγεθος 1,5 μέτρο θα το επικαλύψουμε με μετάξι, και θα το βάψουμε με χρωματιστό βερνίκι αφού πρώτα προετοιμάσουμε κατάλληλα τις επιφάνειες. (δεν αποκλείεται το φινίρισμα με πλαστικό φιλμ)

Η προετοιμασία

Πώς γίνεται η προετοιμασία για βαφή;

Για ένα καλό και ελαφρύ φινίρισμα πρέπει να κατεργαστούμε αρχικά τις επιφάνειες με ελαφριά υλικά για να κλείσουν οι πόροι τους χωρίς να αυξηθεί υπερβολικά το βάρος του μοντέλου. Είναι λάθος να αρχίσουμε να περνάμε απανωτά χέρια από χρωματιστό βερνίκι, στο γυμνό ξύλο. Τα χρωματιστά (βαρύτερα) υλικά τα χρησιμοποιούμε μόνο στα τελευταία λιγοστά χέρια.

Για να κλείσεις τους πόρους μιας επιφάνειας πρέπει να τους γεμίσεις με ένα ελαφρύ υλικό που θα γυαλοχαρτίζεται εύκολα. Γι΄ αυτή την αποστολή υπάρχει μια τεράστια ποικιλία από υλικά προεργασίας με τις γενικές ονομασίες σήλερ (sealer), και πράϊμερ (primer). Αυτά έχουν σαν βάση ένα βερνίκι, και είναι εμπλουτισμένα με διάφορες ελαφριές πούδρες. Αλλα είναι ενός συστατικού και άλλα δύο συστατικών. Υπενθυμίζουμε ότι στα υλικά δύο συστατικών αναμιγνύουμε μόνο την ποσότητα που χρειάζεται για την άμεση εργασία. Δουλεύονται με πινέλο ή πιστόλι, αφού αραιωθούν κατάλληλα. Για τα μεγάλα ανοίγματα στις ενώσεις των ξύλων καταλληλότερος είναι ο πυκνότερος στόκος (putty) που δουλεύεται με σπάτουλα.

Αν δεν βρεις τέτοια υλικά στο εμπόριο, μπορείς να τα φτιάξεις με άχρωμο βερνίκι και ταλκ. Για το σήλερ/πράϊμερ βάλε 1 μέρος ταλκ σε 1,5 μέρος αραιωμένο βερνίκι, για τον στόκο πρόσθεσε περισσότερο ταλκ έως ότου γίνει παχύρρευστο σαν μέλι.

Μην περνάς περισσότερα από ένα χέρι (βερνίκι, σήλερ, στόκο) την ημέρα. Επιφανειακά θα φαίνεται στεγνό, αλλά εξακολουθεί να αναπνέει και να στεγνώσει για πολλές μέρες. Τα υλικά δύο συστατικών στεγνώνουν ταχύτερα. Πριν περάσεις νέο στρώμα τρίψε καλά το προηγούμενο. Αν δεν τρίψεις αρκετά, αφ' ενός αφήνεις περιττό βάρος και αφ΄ ετέρου δεν προσκολλάται καλά το επόμενο στρώμα.

Διευκρίνηση: Η προετοιμασία για βαφή δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση που το μοντέλο θα επικαλυφθεί με πλαστικό θερμοσυστελλόμενο φιλμ.

Ποιο είναι το μυστικό της επιτυχίας;

Για το αρχικό τρίψιμο του σήλερ και των αντίστοιχων υλικών, κατάλληλο είναι το σηλερόχαρτο. Πλεονεκτεί απέναντι στο κοινό γυαλόχαρτο γιατί δεν στομώνει από το τριμμένο βερνίκι. Πάρε πολλά φύλλα από το χοντρό Νο 80 έως το ψιλό Νο 240.

Στην αρχή οι επιφάνειες είναι ανώμαλες σαν βουνά και κοιλάδες. Με το τρίψιμο τα βουνά που εξέχουν θαμπώνουν πρώτα οι κοιλάδες μένουν γυαλιστερές. Κοίταξε τις επιφάνειες πλάγια στο φως να δεις την πορεία της εργασίας. Επανάλαβε τον κύκλο σήλερ - τρίψιμο τόσες φορές έως ότου η επιφάνεια θαμπώνει ομοιόμορφα. Πολλοί προσθέτουν στο σήλερ μερικές σταγόνες χρώματος, ώστε να βλέπουν ευκολώτερα την πορεία της εργασίας.

Τα τελευταία στρώματα και τα χρωματιστά βερνίκια τρίψε τα με το ακριβότερο ντουκόχαρτο (χοντρό Νο 280, μέτριο Νο 400, ψιλό Νο 600 ή 1000). Το ντουκόχαρτο δουλεύεται βρεγμένο με νερό. Οι επιφάνειες είναι πλέον αδιάβροχες.

Η καλή προεργασία δεν εξαρτάται από το πόσο σήλερ ρίχνεις,
αλλά από το πόσο ΒΓΑΖΕΙΣ με το τρίψιμο !!!

Η προεργασία ανοικτής - επικαλυμμένης επιφάνειας

Η προεργασία κλειστής - ξύλινης επιφάνειας

Α) Απλή προεργασία του ξύλου

• Γυαλοχάτισε όλη την ξυλοκατασκευή με φρέσκο γυαλόχαρτο που θα κόβει καλά. Καλύτερα να έχεις να φινίρεις μία επίπεδη επιφάνεια με σημάδια παρά μια απαλή μεν αλλά κυματοειδή επιφάνεια. Συνέχισε με λεπτό γυαλόχαρτο (ή σηλερόχαρτο ή ντουκόχαρτο).
• Πέρνα ένα χέρι βερνίκι/σήλερ.
• Στοκάρισε τις χαραμάδες και γυαλοχάρτισε τα στοκαρισμένα μέρη μετά από 24 ώρες. Αν το πρώτο στρώμα δεν σε ικανοποιεί στοκάρισε και δεύτερη και τρίτη φορά τρίβοντας πάντα μετά από κάθε χέρι.
• Συνέχισε με σήλερ ή πράϊμερ, με πινέλο ή πιστόλι. Το πόσα χέρια θα χρειαστούν είναι ζήτημα πείρας για το κάθε υλικό σε συνδυασμό με τα περιθώρια βάρους του κάθε μοντέλου. Γυαλοχάρτισε με σηλερόχαρτο μετά από κάθε χέρι για να φύγει η περίσσεια του υλικού.

Β) Πρόσθετη προεργασία με χαρτί ή υαλοϋφασμα

• Για να επικαλύψεις με χαρτί ακολούθησε την μέθοδο του βρεγμένου χαρτιού με βερνίκι ή σήλερ.
• Το υαλοϋφασμα επικολλάται με σήλερ ή εποξική κόλλα. Κατάλληλο είναι το πολύ λεπτό υαλοϋφασμα 20 γρ/τ.μ. (.6 οz/sq.yd.). Η εποξική κόλλα να είναι βραδείας πήξης αραιωμένη 50-50 με ασετόν. Πρόσθεσε το ασετόν αφού αναμείξεις καλά τα συστατικά της εποξικής. Μην αναμιγνύεις περισσότερο από 30 γραμμάρια κόλλας κάθε φορά γιατί το ασετόν εξατμίζεται γρήγορα.
• Ακούμπα το ύφασμα στο ξύλο και με ένα πινέλο πλάτους 2,5-3 εκ πέρνα την κόλλα ανάμεσα στην ύφανση. Δούλεψε καλά το πινέλο να στρώσει καλά το ύφασμα στο ξύλο, και ταυτόχρονα να μην μείνει περισσότερο υλικό απ΄ ότι χρειάζεται για να κολλήσεις το ύφασμα. Μη προσπαθήσεις να γεμίσεις τους πόρους του υαλοϋφάσματος με κόλλα. Στην ανάγκη σκούπισε την περίσσεια της κόλλας με χαρτοπετσέτα.
• Ασε το να στεγνώσει τελείως (24 ώρες) και κόψε τα περισσεύματα του υφάσματος στην περιφέρεια. Γυαλοχάρτισε όλη την επιφάνεια ελαφρά να σπάσει η αγριάδα.
• Αφού επικαλυφθεί το ξύλο με χαρτί ή ύφασμα, πέρνα ένα παχύ στρώμα πράϊμερ. Αραίωσε το σαν να το περνούσες με πιστόλι, αλλά πέρνα το με πινέλο ή ρολό. Δούλεψε το καλά, να μπει το υλικό μέσα στους πόρους. Μη φοβηθείς να περάσεις λίγο παραπάνω πράϊμερ γιατί θα αφαιρέσεις τουλάχιστον το 90% από αυτό.
• Γυαλοχάρτισε το πράϊμερ με βρεγμένο ντουκόχαρτο Νο 320 έως ότου εμφανιστεί το χαρτί/υαλοϋφασμα. Ετσι θα μείνει μόνο το υλικό που βρίσκεται μέσα στους πόρους. Μην προχωρήσεις περισσότερο γιατί θα χαλάσεις το υπόστρωμα. Αν συμβεί κάτι τέτοιο πέρνα λίγο ακόμα πράϊμερ στην περιοχή αυτή και γυαλοχάρτισέ την ξανά.
• Από το σημείο αυτό ακολούθησε τις κλασσικές οδηγίες βαφής και διακόσμησης.
• Το συνολικό βάρος αυτού του φινιρίσματος θα είναι λίγο μεγαλύτερο από τα πλαστικά φίλμς αλλά ανθεκτικότερο.

H προετοιμασία εποξικής ατράκτου

Στην συνέχεια γυαλοχάρτισε την επιφάνεια με βρεγμένο ψιλό ντουκόχαρτο Νο 600 - 1000. Εάν εμφανιστούν στην επιφάνεια οι μικρές τρυπούλες (φυσαλίδες αέρα που εγκλωβίστηκαν στο στρώμα της ρητίνης) αυτές θα τις γεμίσεις με ελαφρύ στόκο, ή θα περάσεις σήλερ 4+1 με πινέλο. Αφαίρεσε το υλικό που περισσεύει καλά με βρεγμένο ψιλό ντουκόχαρτο.

[ Β' μέρος ]