Το Nutcracker με OS60 FSR - Σχοινιάς 1978


Το τριμάρισμα του ακροβατικού F3A

Β' μέρος


[ το ξεκίνημα στην F3A ] - [ οι ακροβασίες ] - [ η σημερινή πραγματικότητα ] - [ το pattern F3A-GR ] - [ aresti ]

[ το τριμάρισμα του ακροβατικού F3A - Α' μέρος ] - [ Γ' μέρος ]

 

ΟΙ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΠΤΗΣΗ

Η διαμήκης θέση του κέντρου βάρους

Αν το σχέδιο που ακολούθησες είναι δοκιμασμένο, στην πρώτη φάση πρέπει να εμπιστευθείς και την προτεινόμενη θέση του κέντρου βάρους. Στην πορεία του τριμαρίσματος πιθανόν να χρειαστεί να αλλάξεις λίγο την θέση του. Το κέντρο βάρους πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο πίσω γίνεται χωρίς το μοντέλο να είναι ευαίσθητο στους χειρισμούς (δηλαδή στην πράξη να μην είναι ασταθές).

Οι περισσότεροι αερομοντελιστές τοποθετούν την δεξαμενή στο κέντρο βάρους ώστε αυτό να μην μεταβάλλεται καθώς καταναλώνεται το καύσιμο. Χρησιμοποιούν παράλληλα κινητήρες με αντλία, ή άλλη μέθοδο προώθησης του καύσιμου σε μεγάλες αποστάσεις και αλλαγές επίπεδου. Η νεώτερη θεωρία λέει να βάλουμε την δεξαμενή λίγο πίσω από το κέντρο βάρους. Ετσι όταν είναι γεμάτη (το μοντέλο είναι βαρύτερο), το φτερό έρχεται σε ελαφρά μεγαλύτερη γωνία προσβολής, ενώ όταν αδειάσει (το μοντέλο ελαφραίνει), η αρχική τάση δεν υφίσταται.

Μην βάλεις μεγαλύτερη δεξαμενή από ότι χρειάζεται για την διάρκεια της επίσημης πτήσης. Αν η δεξαμενή είναι μεγαλύτερη θα έχεις δύο προβλήματα. Αν την γεμίζεις όλη θα κουβαλάς περιττό βάρος. Αν βάζεις μόνο την ποσότητα του καύσιμου που χρειάζεσαι αυτό θα μετακινείται στον ελεύθερο χώρο της αλλάζοντας το Κ.Β..

Η εγκάρσια θέση του κέντρου βάρους

Στα μοντέλα με πλάγια την μηχανή ή την πίπα ή ανάγκη να φέρουμε το κέντρο βάρους στην μέση είναι πιο εμφανής. Μπορεί όμως και από την κατασκευή, η μία έδρα να είναι βαρύτερη από την άλλη. Για να ισορροπήσεις στατικά το πλήρες μοντέλο κρέμασέ το με ένα σπάγγο γύρω από τον άξονα της μηχανής και σήκωσε με το δάχτυλο την ουρά. Πρόσθεσε βαριδάκια ή καρφάκια στο ακροπτερύγιο της ελαφρύτερης έδρας.

Ακόμα όμως και αν ζυγίσεις στατικά τις δύο έδρες, αν διαφέρουν στο πάχος, ή στα χείλη προσβολής ή στο σημείο του μέγιστου πάχους, δεν θα έχουν την ίδια άντωση και προφανώς η συνισταμένη τους δεν θα είναι επάνω στον άξονα συμμετρίας του σκάφους.

Σ΄ αυτή την περίπτωση θα δεις την αντίδραση του μοντέλου στην πτήση εκτελώντας διαδοχικές ανακυκλώσεις, και θα προσθέσεις ή θα αφαιρέσεις βαριδάκια από τα ακροπτερύγια έως ότου το μοντέλο ισορροπήσει δυναμικά. Είναι προφανές ότι η δυναμική ισορροπία του μοντέλου ενδιαφέρει πιο πολύ από την στατική. Το στατικό ζύγισμα όμως γίνεται για να έχουμε μία κατάσταση αναφοράς.

Η κατακόρυφη θέση του κέντρου βάρους

Λίγα μπορείς να κάνεις σ' αυτή την περίπτωση μια που η κατακόρυφη θέση του ΚΒ περιορίζεται από το σχέδιο. Με όρθιο κινητήρα το ΚΒ φεύγει πολύ ψηλά. Με ανάποδο κινητήρα, το ΚΒ πλησιάζει περισσότερο τον άξονα της έλξης και το κέντρο αντιστάσεων και ίσως βρεθεί και κάτω από αυτό. Πάντως αν το σκάφος έχει πολύ χώρο και έχεις την ευχέρεια να διαλέξεις τις θέσεις των σερβομηχανισμών της μπαταρίας και της δεξαμενής, πρέπει να τις βάλεις με τέτοιο τρόπο που θα φέρουν το ΚΒ κοντά στον άξονα της έλξης.

Οι κινήσεις των πηδαλίων

Για μιά άνετη οδήγηση οι αντιδράσεις του μοντέλου στον εγκάρσιο και διαμήκη άξονα, πρέπει να είναι περίπου ίδιες με την ίδια μετακίνηση των sticks των elevator και ailerons. Στα καλά σχέδια αναφέρονται οι κινήσεις των πηδαλίων του πρωτότυπου. Είναι λογικό να ρυθμίσεις και εσύ τα πηδάλια να κάνουν στην αρχή τις ίδιες κινήσεις.

Το μέγιστο της κίνησης του elevator (περίπου 10ο-11ο) ορίζεται από την δυνατότητα του μοντέλου να μπαίνει σε spin, ή να κάνει snap roll. Ρύθμισε τις τερματικές κινήσεις up και down για να έχεις την ίδια αίσθηση στις εσωτερικές και εξωτερικές ανακυκλώσεις.

Συνήθως το down είναι λίγο περισσότερο (11ο-12ο) αφού πρέπει να αντισταθμιστεί η μειωμένη ανταπόκριση εξ' αιτίας της θετικής γωνίας πρόσπτωσης του φτερού. To dual rate ρυθμίζεται 1-2ο λιγότερο, ώστε να εκτελούνται οι γωνίες των τετραγώνων με το 90% της κίνησης.

Το μέγιστο της κίνησης των ailerons ρυθμίζεται να δίνει 3 rolls σε 3 δευτερόλεπτα (περίπου 11ο). Είναι ευνόητο ότι το δεξιόστροφο roll πρέπει να γίνεται με τον ίδιο ρυθμό όπως το αριστερόστροφο. Γνωρίζουμε όμως ότι εξ' αιτίας του torque της μηχανής, το αριστερόστροφο εκτελείται ταχύτερα. Αρα οι κινήσεις για δεξιόστροφο θα είναι λίγο μεγαλύτερες απ' ότι για το αριστερόστροφο.

Το dual rate ρυθμίζεται ανάλογα με την προτίμηση του χειριστή, σαν ένδειξη αναφέρουμε 1 roll σε 3-5 δευτερόλεπτα (περίπου 8ο).

Στην πράξη ίσως χρειαστεί να δώσεις διαφορική κίνηση (differential) στα δύο ailerons (1-15%) για να πετύχεις αξονικό roll. Δες την αντίστοιχη παράγραφο.

Το μέγιστο της κίνησης του rudder ρυθμίζεται περίπου στις 30ο για τα stall turns και 20ο-25ο το dual rate για το snap roll.

Εδώ θα αναφέρουμε ότι χρησιμοποιούνται και οι εκθετικές αντιδράσεις των σέρβο ως προς την κίνηση των stick, ή η αλλαγή της αναλογίας αντίδρασης (όχι με εκθετικό ρυθμό).

Για να ρυθμίσεις τις γωνίες απαραίτητο είναι ένα κοινό γωνιόμετρο, που μπορείς να φτιάξεις μόνος σου. Με δύο γωνιόμετρα (ένα στο κάθε πηδάλιο), η εργασία γίνεται ακόμα πιό εύκολη.

Αριστερά: Γωνιόμετρο με μηχανική ένδειξη. - Δεξιά: Γωνιόμετρο με ακτίνα laser.

Για την περιστροφή του καρμπυρατέρ, πρέπει να ρυθμίσεις την συνδεσμολογία της ντήζας ή να επιλέξεις την ανάλογη καμπύλη ανταπόκρισης από τον υπολογιστή του πομπού ώστε η έλξη να είναι ανάλογη στην κίνηση του stick.

Εάν έχεις ένα σέρβο και δύο elevators, η ντίζα θα εφαρμόζει στο ένα από αυτά. Φρόντισε ο σύνδεσμος των δύο πηδαλίων να μην είναι εύκαμπτος αλλιώς τα δύο μέρη θα κάνουν ασύμμετρη κίνηση κάτω από τα φορτία της πτήσης.

Αν το κάθε ένα elevator συνδέεται με ανεξάρτητη ντίζα, πρέπει να εξασφαλίσεις ότι θα κάνουν την ίδια κίνηση όταν ανεβαίνουν και ακριβώς την ίδια κίνηση όταν κατεβαίνουν (άσχετα με το πόσο ανεβαίνουν ή κατεβαίνουν). Αυτή η ρύθμιση αφορά μόνο την γεωμετρική συνδεσμολογία των ντιζών με την γωνία του horn ώστε να μην γεννάται διαφορική κίνηση.

ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΣΥΜΜΑΖΕΜΑ

Το κέντρο βάρους (Κ.Β.)

Η τελική διαμήκης θέση του Κ.Β. δεν αποφασίζεται με μια – δύο ασκήσεις, αλλά μετά από αρκετές πτήσεις με βάση τις παρατηρήσεις σου.

Το κέντρο βάρους είναι πολύ μπροστά όταν:

  • Χρειάζεται πολύ down για να κρατηθεί στην ανάποδη πτήση, και πολύ up στην προσγείωση.
  • Οι ανακυκλώσεις σφίγγουν μόνες τους στην κορυφή και ανοίγουν στην βάση
  • Τραβάει προς την μεριά της καλύπτρας στα KnE, στην άνοδο και την κάθοδο.
  • Χρειάζεται πολύ rudder για να κρατηθεί στο KnE
  • Δεν μπαίνει στο spin ή το snap

Το κέντρο βάρους είναι πολύ πίσω όταν :

  • Το stall turn γίνεται δύσκολα
  • Κερδίζει ύψος στην ανάποδη μόνο του
  • Δεν σταματάει εύκολα στην έξοδο του snap και spin (εδώ ίσως φταίει και το υπερβολικό rudder)
  • Δεν πετάει σταθερά στην ευθεία παρ' όλη την μικρή κίνηση των elevators
  • Θέλει down στην ολίσθηση

Κεντράρισμα του Elevator

Το φτερό πρέπει να παράγει άντωση επειδή η γωνία πρόσπτωσής του είναι θετική ως προς τον άξονα αναφοράς και όχι επειδή υπάρχει up elevator που στρίβει όλο το σκάφος για να έρθει το φτερό στην ζητούμενη γωνία πρόσπτωσης.

Αν πρέπει να υπάρχει up elevator για να πετάει οριζόντια, αυτό σημαίνει Ότι:

  • το Κ.Β. είναι πολύ μπροστά,
  • ή ότι η διαφορά μεταξύ των γωνιών πρόσπτωσης του φτερού και του ουραίου δεν είναι αρκετή
  • ή ότι υπάρχει πολύ down thrust
  • ή και οι συνδυασμοί τους.

Down Thrust

Πέτα Ε.Ο. και κατέβασε απότομα τις στροφές στο ρελαντί. Το μοντέλο πρέπει να συνεχίσει τουλάχιστον για 3 δευτερόλεπτα στην ίδια γωνία πτήσης, ή έστω με μία μικρή βύθιση (περίπτωση 1).

Αν η βύθιση είναι απότομη ή μεγάλη (περίπτωση 2), τότε το down thrust είναι λίγο και κάπου αλλού υπάρχει down που αντισταθμίζει αυτή την έλλειψη και που πρέπει να ανακαλύψεις και να διορθώσεις (είτε από down elevator, είτε από μικρή γωνία του φτερού, είτε από θετική γωνία του stab).

Αν όταν κόψεις τον κινητήρα η μύτη ανέβει απότομα (περίπτωση 3), αυτό σημαίνει ότι έχεις πολύ down thrust και κάπου αλλού υπάρχει αντιστάθμισμα όπως up elevator, μικρή ή αρνητική γωνία φτερού κ.λ.π. Με την άσκηση αυτή μπορείς να διαπιστώσεις μόνο μεγάλες αποκλίσεις του down thrust. Για την τελική μικρορύθμιση καλύτερη άσκηση είναι η άνοδος και το knife edge.

Right Thrust

Οι εκτροπές στην αρχή της ανόδου συνήθως οφείλονται σε λάθος γωνία του rudder.

Οι εκτροπές στο τέλος της ανόδου οφείλονται σε λάθος γωνία της έλξης.

Εκτέλεσε κατακόρυφη άνοδο. Αν τραβάει προς τα δεξιά στο επάνω τμήμα της ανόδου, μείωσε το right thrust, αν τραβάει προς τα αριστερά βάλε ή μεγάλωσε το right thrust. Μετά την διόρθωση αυτή πιθανόν να αλλάξουν άλλοι παράγοντες (θέσεις rudder, ailerons, δυναμική εγκάρσια ισορροπία) που θα πρέπει να επανεξεταστούν.

Η άσκηση αυτή πρέπει να γίνεται η σε νηνεμία ή κόντρα στον άνεμο και να επαναληφθεί πολλές φορές πριν βγουν συμπεράσματα. Πρόσεξε να μην "ρίξει φτερό" καθώς διανύει το καμπύλο τμήμα της ανόδου

Σημείωση: Τα σύγχρονα μοντέλα έχουν σχεδιαστεί ώστε με πλάγιο άνεμο να στρέφουν την μύτη προς αυτόν και να εκτελούν κατά το δυνατόν ευθύγραμμη τροχιά στην άνοδο ελαχιστοποιώντας τις διορθώσεις με το rudder. Η κλίση που παίρνουν εξαρτάται από την ένταση του ανέμου. Γι' αυτό επιμένουμε να κάνεις την άνοδο για τριμάρισμα κόντρα στον άνεμο όσο ασθενής κι αν είναι. Στον αγώνα θα πετάξεις με οποιαδήποτε γωνία ανέμου πνέει εκείνη την στιγμή, και θα πρέπει να διορθώνεις με rudder όσο χρειάζεται.

Το αεροδυναμικό κεντράρισμα των πηδαλίων

Ο στόχος εδώ είναι να τριμάρεις το rudder και τα ailerons να μην έχουν διασταυρούμενα αποτελέσματα. Εστω κι αν στο μάτι τα πηδάλια φαίνονται κεντραρισμένα, μπορεί να μην είναι και αεροδυναμικά κεντραρισμένα. Το σωστό μοντέλο πρέπει να πετάει με τα φτερά οριζόντια και στην ευθεία και στην ανάποδη θέση. Αν δεν υπάρχει σκεύρωμα αυτό θα επιτευχθεί με τα δύο αυτά πηδάλια τριμαρισμένα ακριβώς στο αεροδυναμικό κέντρο τους.

Κάνε πολλές διελεύσεις σε Ευθεία Οριζοντία πτήση (Ε.Ο.) και Ανάποδη Οριζοντία (Α.Ο.) και μαζί με τον άνεμο και κόντρα στον άνεμο. Οχι όμως με πλάγιο άνεμο. Κράτα βασικά μόνο το Up ή Down που χρειάζεται αφήνοντας το μοντέλο να εκδηλώσει πιθανές κλίσεις των φτερών.

Αν το μοντέλο πάει οριζόντια στην Ευθεία αλλά παίρνει αριστερή κλίση στην Ανάποδη (ρίχνει το δεξί φτερό) σημαίνει ότι έχει δεξί rudder και αριστερό aileron. Στην ευθεία οριζοντία το δεξί rudder αντισταθμίζει το αριστερό aileron. Στην ανάποδη το δεξί rudder και το αριστερό aileron συνεργούν προς την ίδια φορά και δίνουν εμφανή εκτροπή.

Μπορεί όμως να φταίει και ένα στατικά βαρύτερο ακροπτερύγιο (αν δεν το έχεις ισορροπήσει από την αρχή). Αν π.χ. το μοντέλο πετάει οριζόντια στην Ε.Ο. και ρίχνει το δεξί φτερό στην ανάποδη, μπορεί να έχει έχει αριστερή κλίση στα ailerons και βαρύτερο το δεξί ακροπτερύγιο.

Στην ευθεία το αριστερό aileron αντισταθμίζει το βάρος στα δεξιά, αλλά στην ανάποδη το βάρος έρχεται από την αριστερή μεριά και συνεργεί με την αντίδραση των ailerons. Σε αυτή την περίπτωση πρόσθεσε βαρίδι στο αριστερό ακροπτερύγιο και ίσιωσε τα ailerons.

Το side thrust επηρεάζει την εκτροπή στην Ε.Ο. και την Α.Ο. όπως το rudder, γι ' αυτό πρέπει να ολοκληρώσεις την βασική ρύθμισή του πριν ασχοληθείς με τα πηδάλια.

Πως θα αντιμετωπίσω ένα σκευρωμένο φτερό;

Και φυσικά εννοούμε ένα ελάχιστα σκευρωμένο φτερό. Κανονικά θα έπρεπε να τριμάρεις ή για σωστή Ε.Ο. ή για σωστά loops. Αν πετύχεις το τριμάρισμα για σωστά loops το μοντέλο θα ρολάρει στην Ε.Ο.

Για να διορθώσεις το τελευταίο κόλλα στην κάτω επιφάνεια του φτερού που πέφτει, ένα τριγωνικό tab. Η καταλληλότερη θέση είναι μπροστά από τον άξονα των μεντεσέδων, κόντα στο ακροπτερύγιο. Οι διαστάσεις του tab είναι περίπου 70 Χ 20 Χ 6 χιλιοστά (κομμάτι από τριγωνικό χείλος εκφυγής)

Βρές εμπειρικά τις καταλληλότερες διαστάσεις του tab έως ότου τριμαριστούν και οι δύο καταστάσεις. Μπορείς επίσης να παίξεις και με το βαριδάκι στα ακροπτερύγια για να βοηθήσεις την κατάσταση.

 

[ το ξεκίνημα στην F3A ] - [ οι ακροβασίες ] - [ η σημερινή πραγματικότητα ] - [ το pattern F3A-GR ] - [ aresti ]

[ το τριμάρισμα του ακροβατικού F3A - Α' μέρος ] - [ Γ' μέρος ]

 


 
Πρώτη σελίδα/Home Περιεχόμενα