Το καρμπυρατέρ


B' μέρος

[ A' μέρος ]

[ Τύποι κινητήρων ] - [ Τα μέρη των κινητήρων ] - [ Αρχή λειτουργίας ] - [ Ο κυβισμός ] - [ Η εκκίνηση ] - [ Το στρώσιμο ] - [ Κινητήρες ABC ] - [ Σιγαστήρες ] - [ Συντονιζόμενες εξατμίσεις ] - [ Ροπή και Ισχύς ] - [ Φροντίδα - Συντήρηση ] - [ Βάσεις ] - [ Ψύξη ] - [ Δεξαμενές υγρών καυσίμων ] - [ Το μπουζί πυράκτωσης ] - [ Καύσιμα ] - [ Η έλικα ]

Πως ρυθμίζουμε το καρμπυρατέρ C/L;

Ο τύπος του καρμπυρατέρ μιάς ταχύτητας συναντάται περισσότερο στα μοντέλα Control Line, γι' αυτό και ονομάζεται καρμπυρατέρ C/L. Το συναντάμε επίσης σε κινητήρες που εφαρμόζονται σε τηλεκατευθυνόμενα μοτοανεμόπτερα ή μοντέλα ελεύθερης πτήσης.
Από την στιγμή που το μοντέλο απογειωθεί δεν μπορούμε να επέμβουμε πλέον στην ρύθμιση της βελόνας.
Συνήθως ρυθμίζουμε το μίγμα λίγο πιό πλούσιο, αφήνοντας περιθώριο να πτωχύνει έως το ιδανικό - στην εξέλιξη της πτήσης - καθώς πέφτει σιγά -σιγά η στάθμη της δεξαμενής.

Πως μπορούμε να αυξομειώσουμε τις στροφές στην πτήση;

Την εμφάνιση των τηλεκατευθυνομένων μοντέλων πριν πολλά χρόνια, ακολούθησαν και τα ανάλογα καρμπυρατέρ για την αυξομείωση των στροφών στην πτήση. Είναι γνωστά και σαν καρμπυρατέρ R/C.
Δύο είναι οι τρόποι που πετυχαίνουμε μείωση στροφών:
    α) μειώνοντας τον εισερχόμενο αέρα περισσότερο από το εισερχόμενο καύσιμο (κάνοντας το μίγμα πλούσιο), ή
    β) μειώνοντας την ποσότητα του εισερχόμενου μίγματος αέρα - καυσίμου (διατηρώντας την μεταξύ τους αναλογία).
Αν και η δεύτερη μέθοδος είναι πιό λογική, ακόμα και σήμερα πολλοί κινητήρες έχουν καρμπυρατέρ του πρώτου τύπου, γιατί παρά τα μειονεκτήματά τους είναι φθηνά και ικανοποιούν τις απαιτήσεις του μέσου αερομοντελιστή.

Το απλό καρμπυρατέρ R/C

Στα απλά καρμπυρατέρ R/C (του πρώτου τύπου) γυρίζοντας το "βαρελάκι" κλείνει η τρύπα εισαγωγής του αέρα. Αν και η ποσότητα του αέρα είναι ελάχιστη επειδή περνάει από την μικρή τρύπα επιταχύνεται και διατηρείται η ικανότητα αναρρόφησης. Η ποσότητα του καύσιμου που αναρροφάται είναι μικρότερη απ' ότι στην ταχεία λειτουργία, αλλά περισσότερη αναλογικά με τον εισερχόμενο αέρα, άρα το μίγμα γίνεται πλούσιο, και ταυτόχρονα μειώνεται η ποσότητά του, που επιφέρει πτώση των στροφών.
Τα καρμπυρατέρ αυτά έχουν μία βίδα (3) για την ρύθμιση του αέρα στην θέση ρελαντί και μία βίδα (1) για τον τερματισμό της διαδρομής του βαρελιού, όταν δεν είναι δυνατή η μικρο-ρύθμιση μέσω της τηλεκατεύθυνσης.

Ρύθμιση απλού καρμπυρατέρ R/C για ρελαντί

1. Ρύθμισε την βίδα περιορισμού της διαδρομής #1 (αν υπάρχει), ώστε να μην εμποδίζεται το κλείσιμο του βαρελιού.
2. Ξεβίδωσε την βίδα μικρο-ρύθμισης του αέρα #3 (αν υπάρχει), έως ότου ανοίξει όλη η τρυπούλα.
3. Βάλε εμπρός και ρύθμισε για ταχεία λειτουργία μόνο με την βελόνα (το βαρελάκι ανοιχτό).
4. Ρύθμισε την ντίζα, ώστε δίνοντας από τον πομπό όλο το σήμα για ρελαντί (με το "trim" επάνω), να κλείνει το βαρελάκι όσο γίνεται χωρίς να σβήσει ο κινητήρας. Χαρακτηριστικά το άνοιγμα στο βαρελάκι θα είναι όσο να χωράει μία καρφίτσα.
5. Βίδωσε την βίδα μικρο-ρύθμισης του αέρα (αν υπάρχει), να χαμηλώσουν όσο γίνεται οι στροφές. Το ρελαντί δεν ρυθμίζεται από την βελόνα.
6. Κινώντας το trim του πομπού περισσότερο προς ρελαντί πρέπει, για ασφάλεια, να σβήνει ο κινητήρας. Χαρακτηριστικά δεν πρέπει να φαίνεται άνοιγμα στο βαρελάκι.

Στο απλό καρμπυρατέρ R/C η μεταβολή του επιπέδου του καύσιμου στην δεξαμενή, ως προς το ύψος της βελόνας, επηρεάζει το μίγμα του ρελαντί. Αν ρυθμίσεις το ρελαντί όταν η δεξαμενή είναι γεμάτη, στο τέλος της πτήσης που το επίπεδο του καύσιμου θα έχει χαμηλώσει, οι στροφές θα είναι ψηλότερες. Συμφέρει λοιπόν να κάνεις τις ρυθμίσεις με ποσότητα καύσιμου έως το 1/3 της δεξαμενής, ώστε να έχεις το σωστό και ασφαλές ρελαντί την στιγμή που έρχεσαι για προσγείωση.
Οπως σωστά σκέφτηκες στην αρχή της πτήσης το μίγμα του ρελαντί θα είναι λίγο πιό πλούσιο και το ρελαντί δυσκολώτερο. Κράτα το stick του πομπού ένα κλικ μπροστά ή ρύθμισε αντίστοιχα το trim του.

Το σύνθετο καρμπυρατέρ R/C

Τα σύνθετα καρμπυρατέρ R/C έχουν την δυνατότητα να μειώνουν ταυτόχρονα και το καύσιμο. Τα ξεχωρίζουμε από την δεύτερη μικρή βελόνα ή βίδα ή δίσκο. Οι στροφές κατεβαίνουν περισσότερο και μπορούν να επιταχύνουν αμέσως.
Συνήθως δεξιόστροφη περιστροφή (βίδωμα) των παραπάνω ρυθμιστών μειώνει το καύσιμο και αριστερόστροφη (ξεβίδωμα) το αυξάνει. Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις που η ρύθμιση της μικρής βελόνας είναι αντίστροφη.
Επισημαίνουμε ότι σε ένα σωστά σχεδιασμένο καρμπυρατέρ:

  • η μεγάλη βελόνα ρυθμίζει μόνο το μίγμα της ταχείας λειτουργίας - το μίγμα της ταχείας λειτουργίας ρυθμίζεται μόνο από την μεγάλη βελόνα.
  • η μικρή βελόνα (ή ο δίσκος) ρυθμίζει μόνο το μίγμα του ρελαντί - το μίγμα του ρελαντί ρυθμίζεται μόνο από την μικρή βελόνα (ή τον δίσκο).
  • οι στροφές στο ρελαντί εξαρτώνται από το κλείσιμο του βαρελιού, και από το μίγμα του ρελαντί.
Κατά καιρούς υπήρξαν καρμπυρατέρ που η ρύθμιση της μεγάλης βελόνας επηρέαζε και το ρελαντί, και η ρύθμιση της μικρής βελόνας επηρέαζε την ταχεία λειτουργία. Οπως καταλαβαίνεις αυτά τα καρμπυρατέρ ποτέ δεν ήταν ρυθμισμένα σωστά.

Ρύθμιση σύνθετου καρμπυρατέρ R/C για ρελαντί και επιτάχυνση

  1. Ρύθμισε την ντίζα και την διαδρομή του σέρβο, να μπορεί να κλείνει το βαρελάκι.
  2. Ξεβίδωσε δύο - τρείς στροφές την μικρή βελόνα. Αν είναι δίσκος ή βίδα κεντράρισέ τον στα σημάδια που έχει.
  3. Βάλε εμπρός και ρύθμισε για ταχεία λειτουργία μόνο με την μεγάλη βελόνα
  4. Κλείσε το βαρελάκι όσο χρειάζεται για χαμηλό ρελαντί.
    • Ρύθμιση του μίγματος ρελαντί με βάση την χαμηλή λειτουργία.
      • Οταν χαμηλώσει το ρελαντί παρατήρησε: Αν αμέσως ή σε μερικά δευτερόλεπτα οι στροφές πέσουν ακόμα περισσότερο, το μίγμα είναι πλούσιο. Αν ανέβουν λίγο είναι πτωχό. Ρύθμισε αντίστοιχα με την μικρή βελόνα κ.λ.π.
        Σ' αυτή την προσπάθεια ο κινητήρας μπορεί να σβήσει. Σε ενδιαφέρει πως διαμορφώθηκαν οι στροφές πριν σβήσει για να κάνεις τις ανάλογες ρυθμίσεις.
    • Ρύθμιση του μίγματος ρελαντί με βάση την επιτάχυνση.
      • Μόλις κλείσει στο ρελαντί, άνοιξε αμέσως στο φούλ και παρατήρησε: Αν αργήσει να πιάσει στροφές, το μίγμα είναι πλούσιο. Αν όμως πρώτα κάνει μιά διακοπή και μετά πιάσει τις στροφές, το μίγμα είναι πτωχό. Στόχος σου είναι να αυξάνονται οι στροφές γρήγορα και χωρίς διακοπή. Για μεγαλύτερη ακρίβεια, πριν καταλήξεις οριστικά, άφησε τον κινητήρα περισσότερη ώρα στο ρελαντί (10-20 δευτερόλεπτα) πριν τον επιταχύνεις.

Ποιό είναι το ιδανικό ρελαντί;

Ρελαντί είναι η λειτουργία στις χαμηλότερες στροφές. Το δύσκολο δεν είναι να κατεβάσουμε τις στροφές στο επιθυμητό κατώτατο όριο, αλλά το να λειτουργήσει ο κινητήρας αρκετή ώρα σ' αυτή την περιοχή στροφών χωρίς να σβήσει το μπουζί από την χαμηλή θερμοκρασία λειτουργίας, και την πιθανή άμεση επαφή του με το άκαυστο καύσιμο.

Μην εντυπωσιάζεστε από τις προδιαγραφές των κινητήρων που αναφέρουν κατώτατα όρια λειτουργίας τις 2.000 σαλ. Αυτό είναι ακριβώς το κατώτατο όριο και τίποτε άλλο.

Στην πράξη το ρελαντί είναι αποδεκτό αν με την έλικα που πετάμε, το μοντέλο μπορεί να σταθεί ακίνητο στον διάδρομο.
Την παλιά εποχή με τα απλά R/C καρμπυρατέρ και χωρίς σιγαστήρα, το χαμηλό ρελαντί ήταν δύσκολο. Το μπουζί έσβηνε πολύ εύκολα για τους λόγους που προαναφέραμε. Οι κατασκευαστές έδωσαν την λύση της πεταλούδας της εξάτμισης (exaust baffle), η οποία εκάλυπτε το άνοιγμα της εξάτμισης ταυτόχρονα με την περιστροφή του καρμπυρατέρ, στραγγαλίζοντας τα καυσαέρια, βοηθώντας έτσι την διατήρηση υψηλότερης θερμοκρασίας λειτουργίας στο ρελαντί, και το μπουζί αναμένο.

Με την υιοθέτηση του σιγαστήρα, κατήργησαν την πεταλούδα (αν και υπήρξε περίοδος ταυτόχρονης παρουσίας), γιατί η αυξημένη πίεση των θερμών καυσαερίων μέσα στον σωλήνα ήταν πιό αποτελεσματική για την θέρμανση του μπουζί.

Για ασφάλεια, με απλό καρμπυρατέρ R/C δεν προσπαθούμε να κατεβάσουμε τις στροφές κάτω από 4.500-4.000 σαλ., ενώ με τα σύνθετα καρμπυρατέρ το ρελαντί κυμαίνεται γύρω στις 3.500 σαλ.

Ο δεκάλογος του χαμηλού ρελαντί

  1. Εξασφάλισε ότι το καρμπυρατέρ δεν έχει σκουπίδια ή άλλο πρόβλημα τροφοδοσίας.
  2. Εξασφάλισε την στεγανότητα στα καπάκια, τις φλάντζες, το O-ring του καρμπυρατέρ και της βελόνας.
  3. Φέρε το tank στην σωστή θέση.
  4. Ρύθμισε την ντίζα του καρμπυρατέρ να κλείνει σωστά το βαρελάκι και πάντα στο ίδιο σημείο.
  5. Ρύθμισε τη μικρή βελόνα (το μίγμα) του ρελαντί.
  6. Χρησιμοποίησε καύσιμο με περισσότερο νιτρομεθάνιο.
  7. Βρες με δοκιμές το κατάλληλο μπουζί (πιό ζεστό, με μπάρα κ.λ.π.).
  8. Χρησιμοποίησε έλικα με μεγαλύτερη διάμετρο.
  9. Βοήθα να διατηρηθεί αναμένο το μπουζί με μία μπαταρία.
Προϋπόθεση σωστού ρελαντί είναι ένας στρωμένος κινητήρας, με σωστή συμπίεση, χωρίς "βερνίκωμα" στο έμβολο.

Το επαναστατικό καρμπυρατέρ Perry, την εποχή του '70, ήταν ότι καλύτερο υπήρχε στην αγορά, για την πιστότητα του ελέγχου των στροφών των τηλεκατευθυνόμενων μοντέλων.

Ποιά αντίδραση περιμένουμε στην επιτάχυνση;

Επιτάχυνση είναι η φάση που, με το άνοιγμα του καρμπυρατέρ, αυξάνονται οι στροφές από το ρελαντί στο φούλ.
Ομως, όπως παρατηρούμε καθημερινά, άλλοτε οι στροφές αυξάνουν γρήγορα, άλλοτε αργά, και όχι σπάνια ο κινητήρας σβήνει. Σ' αυτό συντελεί ο τύπος του καρμπυρατέρ, η ρύθμισή του, η ταχύτητα της περιστροφής του βαρελιού, το καύσιμο και το μπουζί.

Στα απλά καρμπυρατέρ R/C που το μίγμα του ρελαντί είναι πλούσιο, οι στροφές αργούν να αυξηθούν γιατί πρέπει να καεί το περίσσευμα που μαζεύεται στο κάρτερ.
Αντίθετα, στα σύνθετα R/C το άνοιγμα του βαρελιού προηγείται της αναρροφητικής ικανότητας. Γι' αυτό χρειάζονται ένα μικρό θάλαμο που να αποθηκεύει μία μικρή ποσότητα καύσιμου, την οποία ψεκάζουν την στιγμή που ανοίγει το βαρελάκι.

Το καρμπυρατέρ Dynamix που έχουν οι κινητήρες Webra, έχει συρόμενη πλάκα αντί για βαρελάκι.

Τι μίγμα παίρνουμε στην ενδιάμεση περιοχή των στροφών;

Εξαρτάται από τον σχεδιασμό του καρμπυρατέρ. Σε διαρκή λειτουργία στις μέσες στροφές, το μίγμα πιθανόν να πέσει πλουσιώτερο ή πτωχότερο. Σε μιά προσπάθεια να αντιμετωπισθεί αυτό το φαινόμενο μερικοί κατασκευαστές έφτιαξαν καρμπυρατέρ με τρείς βελόνες, δηλαδή δυνατότητα ρύθμισης του μίγματος στις τρείς φάσεις φούλ, μέση, και ρελαντί, τα οποία όμως λόγω κόστους και δυσκολίας στην ρύθμισή τους καταργήθηκαν Σε αυτό συνέτεινε και το γεγονός ότι τα καρμπυρατέρ με δύο βελόνες ξανασχεδιάστηκαν καλύτερα, υιοθετώντας μηχανισμούς αυτόματης ρύθμισης του μίγματος σε όλο το φάσμα μεταξύ φουλ-ρελαντί.

Παίρνει μπροστά ο κινητήρας στην θέση ρελαντί;

Φυσικά. Η εκκίνηση είναι πιό εύκολη και πιό ασφαλής. Μην ξερυθμίζεις την μεγάλη βελόνα για να πάρει μπροστά η μηχανή. Οι βελόνες που ρυθμίστηκαν μία φορά δεν χρειάζεται να αλλάζουν θέση. Ακόμα και οι καιρικές συνθήκες δεν δικαιολογούν άνοιγμα ή κλείσιμο περισσότερο από 1/2 της στροφής. Αν χρειάζεται να ξεβιδώσεις την βελόνα πολύ, αυτό σημαίνει ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα στην τροφοδοσία.

Γιατί οι κινητήρες που στερεώνονται ανάποδα δεν πιάνουν εύκολα χαμηλό ρελαντί;

Αυτό δεν είναι κανόνας. Αν όμως υπάρχει πρόβλημα, αυτό οφείλεται στο καύσιμο που μπαίνει στον κύλινδρο και πνίγει το μπουζί. Στα πολύ μεγάλα μοντέλα, με άνεση χώρου και βάρους το μπουζί συνδέεται με μία μπαταρία 1,2V - 2,4Αh και το κύκλωμα κλείνει μέσω ενός μικροδιακόπτη μόλις το σέρβο στραφεί προς ρελαντί.

Δικύλινδροι και ρελαντί

Μπαταρία επίσης ίσως χρειαστεί να ενωθεί με τα δύο μπουζί των τετράχρονων δικύλινδρων. Είτε έχουν ένα, είτε δύο καρμπυρατέρ είναι πολλές οι περιπτώσεις που μπαίνει περισσότερο καύσιμο στον ένα από τους δύο κυλίνδρους και σβήνει το μπουζί.

Ρύθμιση του μίγματος στην πτήση (in flight mixture control)

Στα περισσότερα καρμπυρατέρ R/C (όπως προσφέρονται από τους κατασκευαστές), μπορείς να ελέγξεις μόνο την διαδρομή του βαρελιού. Αν όμως επιθυμείς να ελέγχεις και το μίγμα της ταχείας λειτουργίας (μεγάλη βελόνα) πρέπει να αντικαταστήσεις την κύρια βελόνα με μία άλλη, που έχει πιό χοντρές βόλτες και ένα μπράτσο για να συνδεθεί με ένα χωριστό σέρβο - κανάλι.

Καρμπυρατέρ Kavan 1966. Ηταν το πρώτο που ήλεγχε και την ροή του καύσιμου μεταξύ αργής και ταχείας λειτουργίας. Στο σχήμα εμφανίζεται με βραχίονα ελέγχου του μίγματος ταχείας λειτουργίας.

Μπορώ να βάλω καρμπυρατέρ άλλης μάρκας στον κινητήρα μου;

Ναι. Αν η εσωτερική διάμετρος του χωνιού είναι ίδια, τότε είναι απλώς θέμα προσαρμογής της εξωτερικής διαμέτρου. Πρόσεξε όμως, τα καρμπυρατέρ που συνδυάζονται με αντλίες, είναι μεγαλύτερα από τα άλλα και δεν μπορούν να λειτουργήσουν χωρίς αντλία.

Η "K&B Torpedo" με δύο βελόνες, μία για την φούλ λειτουργία, και μία για το ρελαντί.


[ Μέρος Α΄ ]

[ Τύποι κινητήρων ] - [ Τα μέρη των κινητήρων ] - [ Αρχή λειτουργίας ] - [ Ο κυβισμός ] - [ Η εκκίνηση ] - [ Το στρώσιμο ] - [ Κινητήρες ABC ] - [ Σιγαστήρες ] - [ Συντονιζόμενες εξατμίσεις ] - [ Ροπή και Ισχύς ] - [ Φροντίδα - Συντήρηση ] - [ Βάσεις ] - [ Ψύξη ] - [ Δεξαμενές υγρών καυσίμων ] - [ Το μπουζί πυράκτωσης ] - [ Καύσιμα ] - [ Η έλικα ]

 

Πρώτη σελίδα/Home Περιεχόμενα